آریتمی قلبی

امروزه در دنیایی به سر می بریم که رویدادهای مختلف اجتماعی ، محیطی ، خانوادگی ، ارتباطی ، شغلی و غیره ، بار استرس را بر روی دوش بسیاری از ما افزایش داده و به موجب آن ، به منظور حفظ سلامت ، لازم است اقداماتی مدیریتی برای مهار این تاثیرات در حیطه های مختلف زندگی ، به کار گرفته شود. یکی از اندام هایی که تحت تاثیر شدید این تاثیرات قرار گرفته و اغلب دستخوش آسیب هایی می شود که گاهاً می تواند برای زندگی فرد تهدید آمیز محسوب شود ، قلب است. یکی از عارضه های تجربه شده در اثر این تاثیرات در این اندام حیاتی بدن ، آریتمی قلبی می باشد که راز جراحی با جمع آوری مقاله ای جامع و گسترده ، به تعریف این عارضه ، علل ، علائم ، روش های پیشگیری ، درمان و متدهای خانگی مهار آن پرداخته است.

علل آریتمی قلبی چیست؟

حتی اگر قلب شما سالم باشد ، ممکن است آریتمی قلبی را تجربه کنید. برخی علل این عارضه شامل موارد زیر می باشد :

• بیماری قلبی
• نامتعادل بودن الکترولیت ها از قبیل سدیم و پتاسیم
• آسیب دیدن قلب از قبیل کاهش فشار خون یا سفت شدن بافت قلب
• فرایند بهبود بعد از جراحی قلب
• عفونت یا تب
• مصرف برخی داروهای خاص
• مشکلات مرتبط با سیگنال های الکتریکی در قلب
• احساسات شدید ، استرس یا شگفت زده شدن
• مصرف محصولاتی در زندگی روزمره از قبیل الکل ، تنباکو ، کافئین

انواع آریتمی قلبی

این عارضه بر اساس محل وقوع آن تقسیم بندی می شود. اگر این عارضه در بطن یا دهلیز پایینی قلب آغاز شود، آریتمی قلبی بطنی نامیده می شود. در صورت شروع در دهلیز یا حفره قلب ، آریتمی قلبی فوق بطنی نامیده می شود.

پزشکان ، این عارضه را بر اساس نحوه تاثیر آن بر روی ضربان قلب در حالت استراحت ، دسته بندی می کنند. در صورتی که تعداد ضربان قلب در حالت استراحت ، کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه باشد، تحت عنوان برادی کاردی یا کند تپشی قلب نامیده می شود. تاکی کاردی ، نوعی از این عارضه است که در آن ، تعداد ضربان قلب در دقیقه ، بیش از ۱۰۰ ضربه است.

تشخیص آریتمی قلبی

در صورت ماندگار بودن علائم یا سابقه مرگ ناگهانی یکی از اعضای خانواده ، بهتر است به بهترین دکتر قلب مراجعه کنید تا در صورت وجود ، به درمان ناهنجاری های قلبی شما اقدام نماید.

بهترین روش برای تشخیص آریتمی قلبی ، ثبت الکتریکی ریتم قلب می باشد که تحت عنوان الکتروکاردیوگرام ( ECG ) خوانده می شود. اگر با استفاده از این فرایند ، مشکل تشخیص داده نشود ، باید تحت نظارت های دقیق تری قرار بگیرید.

چنین اقداماتی شامل به همراه داشتن یک دستگاه قابل حمل ثبت ECG به مدت ۲۴ ساعت یا بیشتر می باشد. این فرایند ، مانیتور هولتر نامیده می شود. از برخی افراد خواسته می شود به مدت ۱۴ روز این دستگاه را به همراه داشته باشند.

اگر با ورزش کردن ، علائم نمایان شد ، ECG ورزش برای ثبت ریتم یا ضربان قلب در حین استفاده از تردمیل یا دوچرخه ثابت ، توصیه می شود.

تست های دیگر برای تشخیص آریتمی قلبی شامل موارد زیر می باشد :

• دستگاه ثبت رویداد قلب : دستگاهی برای ثبت علائم گهگاهی در یک دوره زمانی مشخص
• مطالعه الکتروفیزیولوژیکی (EP) : تستی برای تعیین مشکل با استفاده از سیگنال های الکتریکی در قلب با عبور دادن سیم های نرم از داخل رگ پا به سمت قلب
• اکوکاردیوگرام ( اکو ) : یک اسکن اولتراسوند از قلب

آیا آریتمی قلبی خطرناک است؟

فاکتورهای خطر این بیماری شامل موارد زیر می باشد :

• بیماری قلبی : برخی انواع بیماری های قلبی از قبیل فشار خون بالا ، فاکتورهای خطر محسوب می شوند. اسکارهای بر جای مانده از رسوبات بافت نیز می تواند باعث کند شدن ضربان قلب یا بالا رفتن ضربان قلب شده و در سیستم الکتریکی قلب ، اختلال ایجاد کند.
• سن : با بالا رفتن سن ، خطر آریتمی قلبی از نوع AFib افزایش می یابد.
• مشکلات مادرزادی : برخی بیماری های خاص از زمان تولد ، فرد را در برابر این عارضه ، آسیب پذیر می نماید.
• عناصر شیمیایی : انواع مختلف عناصر شیمیایی می تواند باعث بروز آریتمی قلبی شده و در برخی موارد ، پیامدهای جدی را به همراه خواهد داشت. مواد معدنی از قبیل پتاسیم ، منیزیم و کلسیم ، نقش مهمی را در عملکرد نرمال قلب ایفا می کنند. ولی همین مواد معدنی ، در صورت بالا بودن یا پایین بودن سطح آنها ، می تواند باعث بروز اختلالاتی شود. موادی از قبیل الکل یا سیگار و داروهای توهم زا نیز می تواند این عارضه را تشدید کند. حتی برخی داروهای قلبی نیز در بروز این عارضه دخیل هستند.

سایر فاکتورهایی که می توانند باعث بروز این عارضه شده و برای کنترل آنها باید با پزشک خود مشورت کنید شامل موارد زیر می باشند:

• کاهش دادن فشار خون
• کنترل سطوح کلسترول
• کاهش دادن اضافه وزن
• خوردن غذاهای مناسب برای حفظ سلامت قلب
• ورزش منظم
• مصرف متعادل الکل

علائم آریتمی قلبی

این عارضه می تواند بی صدا اصطلاحاً چراغ خاموش ، پیشرفت کند به این معنی که شما متوجه علائم آن نشوید. پزشک گاهی در طول انجام یک آزمایش فیزیکی ، متوجه نامنظم بودن ضربان قلب می شود. در صورت می توان موارد زیر را بعنوان علائم بیماری آریتمی قلبی مورد اشاره قرار داد:

• تپش قلب
• احساس کوبش در قفسه سینه
• احساس سرگیجه
• خستگی
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• احساس ضعف
• اضطراب
• تار شدن بینایی
• عرق کردن

درمان آریتمی قلبی

درمان این عارضه به نوع آن وابسته بوده و پزشک ، متناسب با نیاز شما ، درمان مناسب را توصیه می کند. در ادامه ، روش های درمان این عارضه قلبی بر شمرده شده اند:

داروهای آریتمی قلبی

داروهایی که ضربان یا ریتم نامتعادل و غیر یکنواخت قلب را تحت درمان قرار می دهد ، شامل موارد زیر می باشد:

• آدنوزین ( آدنوکارد )
• آتروپین ( اتروپن )
• مسدود کننده های بتا
• مسدود کننده های کانال کلسیم
• دیگوکسین
• مسدود کنندهای کانال پتاسیم
• مسدود کننده های کانال سدیم

مانورهای واگال

این تکنیک های جلوگیری و درمان آریتمی قلبی ، بدن شما را برای قرار گرفتن در حالت استراحت ، تحریک می کند و این کار را از طریق تحت تاثیر قرار دادن عصب واگوس که مسئولیت کنترل ضربان قلب را بر عهده دارد ، انجام می دهد. پزشک در حین انجام معاینات ، از شما می خواهد تا کارهای زیر را انجام دهید :

• سرفه کنید.
• نفس خود را نگه داشته و آن را به سمت پایین فشار دهید.
• دراز بکشید.
• یک حوله خنک و مرطوب بر روی صورت تان قرار دهید.

کاردیو ورژن الکتریکی

اگر داروها قادر به کنترل ریتم غیر یکنواخت قلب نباشد ، باید تحت کاردیوورژن الکتریکی قرار بگیرید. بدین منظور ، پزشک از شما می خواهد که دراز بکشید و سپس شوک الکتریکی را برای شروع ضربان منظم قلب ، به دیواره قفسه سینه شما می فرستد.

دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب

این دستگاه تکانه های الکتریکی کوچک را به عضلات قلب با هدف ایجاد یک ضربان قلب بی خطر و نرمال ، ارسال می نماید. این دستگاه شامل یک ژنراتور پالس می باشد که باتری و یک کامپیوتر کوچک و سیم هایی را که تکانه ها را به عضله قلب می فرستد در خود جای داده است.

دستگاه ICD

پزشکان معمولاً از ICD برای درمان فیبریلاسیون بطنی و تپش قلب کوبنده یا آریتمی قلبی ، دو نوع ضربان قلب تهدید کننده زندگی ، استفاده می کنند. ICD مرتباً ریتم قلب شما را ردیابی می کند. وقتی این ضربان سریع و غیر عادی باشد ، یک شوک الکتریکی به عضله قلب انتقال داده می شود تا ضربان آن را منظم کند.

قطع کاتتر

این فرایند چیزی شبیه به سیم کشی مجدد برای ترمیم یک مشکل الکتریکی در قلب می باشد. بهترین دکتر درمان آریتمی قلبی یک کاتتر را از طریق ساق پا وارد می کند. این کاتتر ، حامل انرژی الکتریکی با فرکانس بالا به ناحیه کوچکی در داخل قلب شما که عامل تولید ریتم نامنظم است ، می باشد. این انرژی مسیر ریتم های نامنظم را قطع می کند.

جراحی قلب برای درمان آریتمی قلبی

این روند پیچیده ، نوعی جراحی برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی می باشد. جراح یک سری برش ها را در حفره بالایی قلب ایجاد می کند. ، هدف از این کار حفظ تکانه های الکتریکی قلب شما تنها در مسیر های ویژه می باشد. برخی افراد بعد از جراحی قلب ، به دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب نیاز پیدا می کنند.

چگونه می توانیم از آریتمی قلبی پیشگیری کنیم؟

شما نمی توانید از بروز این عارضه قلبی پیشگیری کنید. چک آپ ها و معاینات منظم توسط پزشک می تواند در محافظت از شما در برابر مشکلات مربوط به ریتم و ضربان قلب ، کمک کند. حتماً تمام داروهای تجویز شده توسط پزشک را مورد استفاده قرار دهید. برخی داروهای سرماخوردگی می تواند باعث بروز این عارضه شود بنابراین ، قبل از مورد استفاده قرار دادن آنها ، با پزشک خود مشورت کنید.

بعلاوه ، برای پیشگیری از بروز آریتمی قلبی ، برخی تغییرات در سبک زندگی توصیه می شود:

• رژیم غذایی سالم را دنبال کنید. میوه و سبزیجات فراوان ، ماهی و پروتئین های گیاهی میل کنید. از مصرف چربی های ترانس و اشباع شده خودداری کنید.
• کلسترول و فشار خون را تحت کنترل قرار دهید.
• سیگار نکشید.
• وزن تان را در محدوده سالم حفظ کنید.
• مرتباً ورزش کنید.
• استرس خود را کنترل کنید.
• مصرف الکل و کافئین را محدود کنید.

آریتمی های خطرناک قلبی

اگر شما در طول رانندگی دچار آریتمی قلبی می شوید ، یا شغل شما به گونه ای است که در ارتفاع یا با ماشین آلات خطرناک کار می کنید ، بهتر است بنا به صلاحدید پزشک ، تا زمان تشخیص این عارضه و اقدام به درمان مشکل پایه آن ، از موقعیت های فوق الذکر ، دوری کنید تا خطری سلامت شما را تهدید نکند.

درمان خانگی آریتمی قلبی

روش های توصیه شده زیر می تواند برای کاهش دادن این عارضه موثر واقع شود.

۱ . اجرای تکنیک های ریلکسیشن

استرس می تواند عامل موثر در ابتلا به بسیاری از بیماری ها محسوب شده و آریتمی قلبی را نیز شدت بدهد. برای کنترل آن می توانید اقداماتی از قبیل مدیتیشن ، نفس عمیق ، یوگا ، ورزش کردن و غیره را امتحان کنید.

۲ . مصرف مواد محرک را متوقف کنید.

موادی از قبیل محصولات وابسته به تنباکو ، مواد مخدر ، داروهای سرماخوردگی ، نوشیدنی های حاوی کافئین ، چای و نوشابه ، سرکوب کننده های اشتها و برخی داروهای فشار خون بالا، از جمله موارد قابل ذکر می باشند.

۳ . سطح الکترولیت ها را متعادل نگه دارید.

الکترولیت ها ملکول هایی هستند که در سراسر بدن یافت شده و به انتقال سیگنال های الکتریکی کمک می کنند. این سیگنال ها نقش مهمی را در تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از آریتمی قلبی ایفا می نمایند. افراد می توانند تعداد الکترولیت ها بدن خود را با خوردن غذاهای غنی از سدیم ، پتاسیم ، کلسیم و منیزیم ، که در غذاهایی از قبیل سیب زمینی ، موز ، آووکادو و اسفناج یافت می شوند ، تقویت کنند. لبنیات و گیاهان برگ سبز نیز حاوی منابع غنی کلسیم می باشند. منیزیم نیز در سبزیجات ، آجیل و ماهی یافت می شود.

۴ . آبرسانی به بدن را فراموش نکنید.

وقتی بدن دهیدراته می شود ، قلب سخت تر می تواند خون را در بدن به جریان در آورده و در نتیجه آریتمی قلبی بوجود می آید. در طول روز ، مقدار زیادی آب بنوشید. مقدار توصیه شده با توجه به سن و جنسیت ، متغیر بوده و نیز در صورت باردار بودن بانوان ، باز هم این مقدار توصیه شده متغیر خواهد بود.

در زمان تیره بودن رنگ ادرار ، افزایش ضربان قلب ، خشک شدن دهان ، احساس تشنگی کردن ، سردرد داشتن ، احساس سرگیجه کردن و خشک شدت پوست ، یک فنجان یا یک لیوان پر آب بنوشید.

۵ . از مصرف بیش از حد الکل خودداری کنید.

۶ . مرتب ورزش کنید.

ورزش می تواند ریتم طبیعی قلب را بازیابی نماید و باعث کاهش استرس و اضطراب شود. ورزش قلب را تقویت کرده و باعث کاهش آریتمی قلبی می شود. ورزش های مفید شامل پیاده روی ، دویدن ، دوچرخه سواری و شنا کردن می باشد. البته ورزش باعث بالا رفتن تپش قلب در برخی افراد می شود بنابراین بهتر است در خصوص ورزش های متناسب با شرایط سلامت  عمومی تان با پزشک مشورت کنید.