هنگامی که بیمار می شوید به پزشک مراجعه می کنید و او با کمک گرفتن از تکنیک معاینه می تواند به عوامل آزاردهنده که باعث ناراحتی در اعضای بدن شما شده است پی برده ، برای شما دارو و راه های درمانی را پیشنهاد کند و ناراحتی های شما بهبود پیدا کند. اما این موضوع همیشه امکان پذیر نمی باشد و نیاز به اقداماتی جانبی دارد. گاهی اوقات مشاهده وضعیتی که برای شما پیش آمده است با چشم غیرممکن است و جهت بررسی های بیشتر باید از تصویر برداری استفاده کنید که گاهی این تصاویر به وسیله امواج اولتراسوند، امواج رادیویی یا اشعه ایکس تهیه می شوند. سونوگرافی یکی از این تکنیک ها به شمار می رود. بسیاری از مردم با شنیدن نام سونوگرافی زنان باردار را تصور می کنند که در حال انجام این پروسه برای متوجه شدن جنسیت جنین درون شکم می باشند. در حالیکه این تنها یکی از کاربردهای این متد تصویربرداری است. سونوگرافی روشی امن و بی خطر می باشد که از امواج صوتی برای تهیه تصاویر استفاده می کند. پزشک به کمک تصاویر اولتراسوند می تواند مراحل بررسی ،تشخیص و درمان را انجام دهد. در این مقاله راز جراحی تصمیم داریم در مورد این نوع تصاویر کمی حرف بزنیم و تا حدود زیادی با سونوگرافی آشنا شویم.
سونوگرافی چگونه است ؟
سونوگرافی از امواج صوتی برای بررسی اتفاقات درون بدن و تبدیل آن ها به تصاویر بهره می گیرد. این تکنیک کاملا غیر تهاجمی می باشد و پزشکان آن را برای بررسی شرایطی که برای بیماران به وجود آمده استفاده می کنند. با کمک این متد بدون ایجاد هیچ برشی می توان اطلاعاتی را در خصوص ارگان ها و ساختار بدن کشف کرد. ماشین های اولتراسوند از یک کامپیوتر، مانیتور و نوعی ابزار به نام مبدل یا پروب که بسیار شبیه به یک میکروفن می باشد. برای انجام دادن تست های اولتراسوند معمولا مبدل های متفاوتی وجود دارد که از طریق حرکت دادن آن امواج صوتی را به درون ناحیه مورد نیازمی رود وامواج صوتی براثر برخورد با دیواره نواحی مورد نظر به عقب بازمی گردند واز طریق مبدل امواج صوتی دریافتی را به شکل تصاویر متحرک و کاملا واضح به کامپیوتر منتقل می کنند. این تکنولوژی می تواند به تشخیص و درمان مشکلات پزشکی کمک کند.
کاربردهای سونوگرافی
تصاویر سونوگرافی کاربردهای بسیاری در پزشکی دارد. از تشخیص بارداری تا بررسی وضعیت های مختلف پزشکی مانند ارزیابی تراکم، شکل و اندازه بافت ها به کمک این روش کاملا قابل مشاهده است ، انجام آن می تواند هرگونه وضعیت خوب یا بد در اشخاص را به نمایش بگذارد.
بارداری: از طریق تکنیک سونوگرافی می توان تصاویری را تهیه کرد که از جمله زمان بارداری ، تشخیص دوقلویی یا چند قلویی یا بارداری خارج رحمی می باشد. آنها همچنین ابزارهای غربالگری ارزشمندی در کمک به شناسایی مشکلات جدی از جمله برخی ازنقص های جنین می باشند. بسیاری از والدین نیز علاقه مند می باشند که از جنسیت فرزند خود پیش از تولد آگاه شوند که با کمک این تکنیک و انجام آن توسط بهترین متخصص سونوگرافی این مساله ممکن است در کنار این با کمک این تکنیک می توان از سلامت جنین و وزن او پیش از تولد اطلاعات مناسبی را به دست آورد.
تشخیص : پزشکان از تصویربرداری سونوگرافی برای تشخیص بسیاری از شرایطی که در اعضا بدن و بافت های نرم آن به وجود می آید که شامل قلب و رگهای خونی ، کبد، کیسه صفرا، طحال، پانکراس، کلیه ها، مثانه، رحم، تخمدان ها، چشم ها، تیروئید و بیضه ها می باشد، کمک می گیرند. البته در تصویربرداری از ارگانها محدودیت های برای این روش وجود دارد که این عوامل شامل هوا و گاز می باشند.
سونوگرافی برای بیماری های مختلف
برای انواع بیماری ها ، تکنیک های سونوگرافی طراحی شده است که در این بخش از مقاله ، راز جراحی رایج ترین انواع آنها را بر شمرده است:
- هیستروسونوگرافی که سونوهیستروگرافی یا سونوگرافی رحم نیز نامیده می شود.
- سونوگرافی زایمان
- سونوگرافی شکم
- سونوگرافی شکم کودکان
- سونوگرافی پستان
- بیوپسی پستان هدایت شده با سونوگرافی
- سونوگرافی لگن
- سونوگرافی پروستات
- سونوگرافی بیضه
استفاده از سونوگرافی در پروسه های درمانی
سونوگرافی مزایای بسیار زیادی دارد مثلا می تواند به پزشکان هنگام انجام پروسه هایی مانند نمونه برداری تیروئید که برای برداشتن قسمتی از بافت ها برای بررسی بیشتر در آزمایشگاه می باشد کمک کند.
این روش همچنین می تواند متخصصین را در زمینه شناسایی و درمان بافت های نرم یاری کند. عموما بیشترین کاربرد ان برای پزشکان برای بررسی علت درد ، تورم ،عفونت ، صدمه دیدن و دیگر نشانه ها می باشد.
انجام پروسه سونوگرافی
چگونگی آمادگی
با توجه به نوع سونوگرافی که قرار است انجام دهید، دکتر دستورات خاصی را برای شما ارائه می دهد که ممکن است شامل نخوردن و ننوشیدن شش ساعت پیش از انجام تست باشد. پیش از انجام این پروسه حتما در خصوص داروهایی که مصرف می کنید و شرایط خود با دکتر صحبت کنید. در صورتی که داروی خاصی مصرف می کنید لازم است که پیش از تست آنها را مصرف نکنید. گاهی اوقات نیز پیش از انجام برخی از انواع سونوگرافی ها مانند انواع شکمی لازم است که آب فراوان بنوشید و از ادرار خودداری کنید تا مثانه شما برای نشان دادن و وضوح تصاویر کاملا پر باشد. برای سونوگرافی های پانکراس کبد و کیسه صفرا به شما دستوراتی در خصوص مصرف غذایی بدون چربی در روز پیش از تست داده خواهد شد. در روزی که قرار است این پروسه را انجام دهید سعی کنید زیورآلات و جواهرات را در خانه جا بگذارید.
برای انجام برخی از انواع تصویربرداری نیاز به نوعی بی حسی دارید زیرا سونوگرافی های داخلی با درد همراه می باشند.
در صورتی که کودکان و افراد با سن پایین نیاز به این پروسه داشته باشند این احتمال وجود دارد که نیاز به آمادگی هایی برای افراد وجود داشته باشد.
زمان مورد نیاز برای تست
انجام این پروسه حدود نیم ساعت به طول می انجامد. در بسیاری از موارد بهتر است ۱۵ دقیقه زودتر از تست نیاز به پر کردن فرم ها و جواب دادن برخی از سوالات باشید. شما به هنگام انجام این تست هوشیار می باشید. بعد از انجام تست ژل را از روی بدنتان پاک می کنید و عموما تکنسین مشاهده های خود را به اختصار توضیح می دهد، اگرچه برای بررسی های بیشتر باید وقت ملاقاتی را با پزشک خود هماهنگ کنید. بعد از انجام پروسه با توجه به نوع سونوگرافی که انجام داده اید می توانید به فعالیت های عمومی خود بپردازید.
مکان انجام سونوگرافی
سونوگرافی در مراکز تصویربرداری ، بیمارستان ها و کلینیک ها انجام می شود.
لباس مخصوص برای انجام تست
بهتر است لباسهایی بپوشید که به راحتی قابل تعویض می باشند البته در برخی از فرآیندهای این روش گان استریلی به شما داده می شود که به جای لباس هایتان به تن کنید.زیرا از این طریق متخصص آسان می تواند دسترسی مورد نیاز خود را به تمامی نقاط ازاین طریق داشته باشد. برای انجام اولتراسوند های داخلی نیاز است که گان پزشکی به تن کنید. به هنگام انجام تصویربرداری داخلی نیاز به در آوردن لباس زیر برای وارد کردن مبدل سونوگرافی وجوددارد.
پروسه سونوگرافی
سونوگرافی ساده
بعد از پوشیدن گان، بر روی یک تخت دراز می کشید که تست را انجام دهید. با توجه به ناحیه ای که قرار است این پروسه را در آن انجام دهید باید موقعیت دراز کشیدن خود را جهت دسترسی متخصص سونوگرافی به موضع مورد نظر تغییر دهید. به هنگام انجام این روشی نوعی ژل بر روی ناحیه مورد نیاز قرار داده می شود که باعث حرکت بسیار راحتتر مبدل بر روی بدن خواهد شد در این حالت دکتر متخصص از شما می خواهد که برای چند ثانیه نفس خود را حبس کنید تا قادر به ثبت تصاویر واضحی باشد.
سونوگرافی داخلی
در سونوگرافی هایی که پروب را به داخل می فرستند برای انجام تست روی تخت دراز خواهید کشید و پاهای خود را خم می کنید گاهی اوقات رکاب هایی در لبه تخت وجود دارد که پا را برروی ان قرار می دهید و پروب را به همراه یک کاور استریل که برروی آن کشیده شده است به داخل فرستاده خواهد شد. اندازه پروب در نوع داخلی معمولا اندازه یک انگشت است و به راحتی وارد واژن یا رکتوم خواهد شد و سپس تصاویر تهیه شده بر روی مانیتور قابل مشاهده خواهند بود. این نوع سونوگرافی ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، اما معمولا باعث درد نخواهد شد، یا در صورت بروز درد بسیار کوتاه مدت خواهد بود. در سونوگرافی هایی که مبدل را وارد بدن می کنند، در صورتی که به لاتکس حساسیت دارید حتما این مورد را به متخصص حاضر در مراکز سونوگرافی بگویید زیرا پوشش مبدلی که وارد بدن می شود معمولا از جنس لاتکس می باشد.
سونوگرافی آندوسکوپیک
برای این کاراندوسکوپ را به درون بدن می فرستند و معمولا راه ورود مبدل از طریق دهان می باشد از این تست برای نواحی چون شکم یا مری استفاده می شود برای انجام این تکنیک به پهلو دراز می کشید و اندوسکوپ به درون فرستاده می شود و از طریق آن تصاویر را تهیه و ارسال می کنند. برای این روش افراد را تحت بی حسی موضعی قرار خواهند داد، یا توسط اسپری بی حسی حلق را بی حس می کنند. روش اندوسکوپی ممکن است باعث ناراحتی شود و احساس بیماری به افراد دهد. برای انجام این نوع تصویربرداری ممکن است از نوعی گارد بر روی دهان استفاده کنند که از دندان ها به هنگام ورود مبدل حفاظت کند و یا دهان را باز نگه دارد.
پس از سونوگرافی
هنگامی که انجام تست به پایان رسید، متخصصین حاضر در مراکز سونوگرافی دستمالی را برای پاک کردن ژل در اختیارتان قرار می دهد بعد از این کار می توانید لباسهایتان را به تن کنید.
بعد از انجام تست پزشک نتیجه را مشاهده می کند و مورد بررسی قرار خواهد داد که هرگونه شرایط غیر طبیعی را متوجه شود. در صورتی که هرمورد غیر طبیعی برایتان به وجود آمده باشد، نیاز به بررسی مجدد توسط روش هایی نظیر سی تی اسکن و ام آر آی یا نمونه برداری از بافت ها با توجه به ناحیه مورد نظر خواهید داشت. در صورتی که پزشک این شرایط غیر طبیعی را مجددا مشاهده کند معمولا درمان را شروع خواهد کرد.بعد از انجام اولتراسوند بلافاصله می توانید به فعالیت های عادی خود بپردازید و کارهای معمول خود را انجام دهید و معمولا هیچ مانعی برایتان وجود ندارد.
تکنیک های سونوگرافی
مثال هایی از رایج ترین انواع آزمایشات سونوگرافی ، شامل موارد زیر می باشد:
-
سونوگرافی اندوسکوپیک
یک سونوگرافی اندوسکوپیک ، یک تکنیک تصویر برداری است که از امواج صوتی برای خلق تصویر کامپیوتری از داخل مری و شکم استفاده می کند. اندوسکوپ به داخل دهان و گلو هدایت شده و سپس به مری و شکم می رسد. در یک نوع استاندارد ، پزشک می تواند داخل ناحیه بدن را مشاهده کرده و ابزاری را برای برداشتن نمونه بافت ( بیوپسی ) وارد کند.
-
سونوگرافی دوپلر
سونوگرافی دوپلر یک تست غیر تهاجمی برای نشان دادن جریان خون می باشد که می تواند با ارسال امواج صوتی با فرکانس بالا به گلبول های قرمز و دریافت آنها ، تصاویری از رگ های خونی ، بافت ها و اندام ها را خلق نماید. عدم دریافت صدا به معنی انسداد در جریان خون می باشد. مقدار خون پمپاژ شده در هر ضربان قلب ، شاخص اندازه باز شدن رگ می باشد. بعلاوه ، سونوگرافی دوپلر می تواند جریان خون ناهنجار در رگ را شناسایی کرده و انسداد ایجاد شده توسط لخته خون ، پلاک یا التهاب را نشان دهد.
-
سونوگرافی دوپلر رنگی
دوپلر رنگی ، شکل پیشرفته تکنولوژی نوع دوپلر می باشد. در دوپلر رنگی ، رنگ های مختلف برای تشخیص جهت جریان خون مورد استفاده قرار می گیرند. این ویژگی ، تفسیر تکنیک دوپلر را آسان می کند.
-
سونوگرافی دوپلکس
سونوگرافی دوپلکس شامل استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای بررسی سرعت جریان خون و ساختار رگ های پا می باشد. عبارت دوپلکس ، این حقیقت را شرح می دهد که دو حالت سونوگرافی ، یعنی دوپلر و حالت B استفاده می شود. مبدل حالت B ( مثل یک میکروفون ) تصویر را از رگ تحت مطالعه ، دریافت می کند. پروب دوپلر در داخل مبدل ، شدت جریان و جهت خون در رگ را ارزیابی می کند.
-
سونوگرافی تریپلکس ( تصویر برداری با امواج رنگی )
این تکنیک تصویر برداری ، شکل پیشرفته تکنولوژی دوپلر می باشد. در یک پروسیجر شبیه به سونوگرافی دوپلکس ، از رنگ برای مشخص کردن جهت جریان خون استفاده می شود. رگ هایی که خون در آنها در حال جریان است ، در یک جهت حرکت ، قرمز و در جهت دیگر حرکت ، آبی نشان داده می شوند و مقیاس رنگ ، نمایشگر سرعت جریان است. با توجه به اینکه رنگ های مختلف برای تعیین جهت جریان مورد استفاده قرار می گیرند ، این تکنیک دوپلر تفسیر داده های سونوگرافی را آسان می کند.
-
سونوگرافی ترانس واژینال
سونوگرافی ترانس واژینال ، یک تست است که در آن از ابزاری به نام مبدل استفاده می شود. این ابزار ، برای ارزیابی ساختار اندومتریوم ، در واژن قرار داده می شود.
-
سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی
بیشتر انواع سونوگرافی ، تصاویر صاف یا دو بعدی را خلق می کنند. برخی پزشکان از نوع سه بعدی یا چهار بعدی استفاده می کنند. سونوگرافی چهار بعدی ، حرکات زنده را خلق می کند. این نوع بیشتر برای بررسی جنین مورد استفاده قرار گرفته و حرکات جنین در زمان واقعی را نشان می دهد.
سونوگرافی رحم
هیستروسونوگرافی که سونوگرافی رحم نیز نامیده می شود ، از امواج صوتی برای خلق تصاویری از داخل رحم زنان و کمک به تشخیص مشکلات متعدد از قبیل خونریزی های بی دلیل واژنی ، ناباروری و سقط جنین مکرر استفاده می کند. سونوگرافی رحم بسیار شبیه به تست ژنیکولوژی می باشد. پزشک ، یک اسپکولوم را در واژن شما وارد کرده و یک کاتتر را در حفره رحم قرار می دهد. با استفاده از یک لوله کوچک وارد شده به داخل واژن ، پزشک مقدار اندکی سالین استریل را در حفره رحم وارد کرده و پوشش داخلی رحم را با استفاده از مبدل سونوگرافی مورد مطالعه قرار می دهد. در سونوگرافی از پرتوهای یونیزه استفاده نمی شود و هیچ آثار زیانباری در آن تشخیص داده نشده است. بعلاوه ، این تکنولوژی ، یک تصویر واضح از بافت های نرم را که در تصویر برداری با اشعه ایکس به خوبی نشان داده نمی شود ، ارائه می نماید.
بهتر است سونوگرافی واژن ، یک هفته بعد از قائدگی انجام شود تا خطر عفونت به حداقل برسد. برای آماده شدن جهت اجرای روند ، اقدامات خاصی مورد نیاز نمی باشد. اگر احتمال می دهید که باردار هستید ، به پزشک حتماً اطلاع دهید. از به همراه آوردن زیور آلات خودداری کرده و لباس های راحت بر تن کنید.
کاربردهای رایج سونوگرافی رحم چیست؟
سونوگرافی رحم یک تکنیک ارزشمند برای ارزیابی خونریزی های بی دلیل واژنی است که می تواند به دلیل یکی از ناهنجاری های زیر در رحم اتفاق بیافتد:
- پولیپ ها
- فیبروم ها
- آتروفی اندومتریال
- چسبندگی اندومتریال
- توده ها یا ضایعه های بدخیم
- نقص های مادرزادی
بعلاوه ، سونوهیستروگرافی برای بررسی ناهنجاری های رحم در زنانی که ناباروری و سقط جنین های مکرر را تجربه کرده اند نیز توصیه می شود.
تصاویر سونوگرافی دوپلر می تواند به پزشک کمک کند تا مشکلات زیر را شناسایی کرده و مورد ارزیابی قرار دهد:
- انسداد در مسیر جریان خون ( از قبیل لخته خون )
- جریان یافتن خون در پولیپ ها ، تومورها و توده های بدشکل
- رگ های واریسی و برآمده در لگن
سونوگرافی رحم چگونه انجام می شود؟
پزشک معمولاً نخست تست ترانس واژینال اولیه را انجام می دهد. این تست با هدف مشاهده پوشش داخلی رحم ( اندومتریوم ) برای کسب اطلاعاتی از قبیل ضخامت یا هر ناهجنجاری مرتبط با تخمدان ، انجام می شود.
پزشک ، سونوگرافی ترانس واژنی را تقریباً شبیه روند تست ژنیکولوژیک انجام می دهد. نوک مبدل در مقایسه با اسپکولوم استاندارد استفاده شده در تست پاپ ، کوچک تر است. پزشک پوشش محافظ را بر روی مبدل قرار داده ، آن را با مقدار اندکی ژل ، آغشته کرده و دو الی سه اینچ از آن را وارد واژن می کند. تصاویر از زوایای مختلف برای کسب بهترین نما از رحم و تخمدان ها گرفته می شود. در طول سونوگرافی ترانس واژنی ، بیمار اغلب به پشت دراز کشیده و مثل آزمایش ژنیکولوژی پاها را از هم باز می کند.
سپس پزشک می تواند سونوگرافی دوپلر را از طریق مبدل ترانس واژینال انجام دهد. پس از آن سونوهیستروگرافی برای انجام تحقیقات عمیق تر ناهنجاری ها و علل بالقوه آنها انجام می شود. تعیین موقعیت ناهنجاری های خاص از قبیل پولیپ ها و فیبروم ها می تواند در زمان توسعه استراتژی های مدیریت و درمان برای مشکل بیمار ، حائز اهمیت می باشد.
بعد از تست مبنا ، پزشک پروب ترانس واژنی را بیرون کشیده و یک اسپکولوم استریل را وارد می کند. سپس پزشک دهانه رحم را تمیز کرده و یک کاتتر را در حفره رحم وارد می کند. وقتی کاتتر در محل خود قرار گرفت ، اسپکولوم بیرون کشیده می شود و پروب ترانس واژنی در کانال واژن قرار می گیرد. پس از آن سالین استریل از طریق کاتتر به حفره رحم در حین انجام سونوگرافی ، تزریق می شود. این سونوگرافی تقریباً در حدود سی دقیقه به طول می انجامد.
سونوگرافی شکم
در سونوگرافی شکم از امواج صوتی برای تولید تصاویر از داخل بخش فوقانی شکم استفاده می شود. از این تکنیک برای کمک به تشخیص درد و نیز ارزیابی کلیه ، کبد ، کیسه صفرا ، مجاری صفراوی ، پانکراس ، طحال و شاهرگ شکم ، استفاده می شود. سونوگرافی یک فرایند بی خطر و غیر تهاجمی می باشد.
برخی کاربردهای رایج سونوگرافی شکم شامل سونوگرافی اندام های زیر می باشد:
- کلیه ها
- کبد
- کیسه صفرا
- مجاری صفراوی
- پانکراس
- طحال
- شاهرگ شکم و دیگر رگ های خونی شکم
سونوگرافی را می توان برای کمک به تشخیص انواع مشکلات از قبیل موارد زیر نیز مورد استفاده قرار داد:
- درد غیر عادی در شکم
- عملکرد غیر عادی کبد
- اندام بزرگ شده در شکم
- سنگ کلیه
- سنگ صفرا
سونوگرافی پستان
در سونوگرافی سینه ها امواج صوتی برای تولید تصاویری از ساختارهای داخلی سینه ، مورد استفاده قرار می گیرند. این تصاویر به تشخیص برامدگی ها و دیگر ناهنجاری های یافت شده در طول آزمایشات فیزیکی یا ماموگرام و تست ام آر آی سینه ، کمک می کند.
برخی کاربردهای رایج سونوگرافی سینه ، به شرح زیر می باشد:
- تعیین ماهیت ناهنجاری سینه
پزشکان از سونوگرافی برای تعیین ناهنجاری های سینه که در طول تست فیزیکی شناسایی شده است ، استفاده می کنند. این ناهنجاری ها می تواند شامل یک برامدگی یا تخلیه ترشحات خون آلود یا شفاف از نوک سینه باشد. همچنین از سونوگرافی برای بررسی ناهنجاری های بالقوه مشاهده شده در ماموگرافی یا ام آر آی سینه استفاده می شود.
سونوگرافی می تواند تعیین کند که آیا ناهنجاری ، یک توده تو پر ( بافت سرطانی یا غیر سرطانی یا تومور سرطانی) ، توده پر شده با مایع ( کیست های خوش خیم ) یا کیست و توده های تو پر می باشد.
بسیاری از مطالعات نشان می دهد که سونوگرافی پستان و ام آر آی می تواند به ماموگرافی از طریق تشخیص سرطان هایی که با ماموگرافی قابل رویت نمی باشند ، کمک کند.
بسیاری از ناهنجاری های یافت شده در سونوگرافی غربالگری سینه ، سرطانی نیستند. ام آر آی در مقایسه با سونوگرافی در تشخیص سرطان پستان ، حساس تر می باشد.
سونوگرافی پستان می تواند بعنوان یک ابزار غربالگری در زنان دارای ویژگی های زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- زنانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار داشته و نمی توانند تحت آزمایش ام آر آی قرار گیرند.
- زنان باردار یا زنانی که نباید در معرض اشعه ایکس قرار گیرند.
زنان دارای تراکم سینه بالا – زنانی که سینه های آنها دارای بافت غده ای و بافت همبند زیاد بوده و بافت چربی در آنها کم است.
سونوگرافی پروستات
سونوگرافی پروستات برای گرفتن تصاویری از غده پروستات مردان و کمک به تشخیص علائمی از قبیل ناتوانی در ادرار کردن استفاده می شود. همچنین از این تکنولوژی برای بررسی گره یافت شده در طول آزمایش رکتال ، شناسایی ناهنجاری ها و تعیین بزرگ شدن غده ، استفاده می شود.
سونوگرافی پروستات ، سونوگرافی ترانس رکتال نیز نامیده می شود که تصاویری را از غده پروستات مرد و بافت اطراف آن می گیرد. در این آزمایش ، پروب سونوگرافی در رکتوم بیمار وارد می شود. پروب ، امواج صوتی را از طریق دیواره رکتوم به غده پروستات فرستاده و بازتاب آن را دریافت می کند.
کاربردهای متداول سونوگرافی پروستات شامل موارد زیر می باشد:
- تشخیص ناهنجاری ها در داخل پروستات
- تعیین بزرگ شدن پروستات که تحت عنوان هایپرپلازی پروستات خوش خیم نامیده می شود.
- شناسایی رشد توده های ناهنجار در داخل پروستات
- کمک به تشخیص علت ناباروری مردان
سونوگرافی ترانس رکتال غده پروستات ، معمولاً برای کمک به تشخیص علائمی از قبیل موارد زیر استفاده می شود:
- احساس وجود گره توسط پزشک در پروستات در حین انجام آزمایش فیزیکی پروستات در تست غربالگری سرطان پروستات
- نتیجه نشان دهنده افزایش جریان خون
- ناتوانی در ادرار کردن
سونوگرافی بیضه
تصویر برداری از بیضه با امواج صوتی با استفاده از تکنیک سونوگرافی ، تصاویری از بیضه های مردان و بافت اطراف آنها را تهیه می کند. این یک روش خوب برای ارزیابی ناهنجاری بیضه ها ، اپیدیدیم ( لوله های مجاور بیضه ها برای جمع آوری اسپرم ) و کیسه بیضه می باشد.
کاربردهای رایج سونوگرافی بیضه شامل موارد زیر می باشد:
- تعیین کیستی یا توپر بودن توده تشخیص داده شده توسط بیمار یا پزشک در بیضه و موقعیت دقیق آن
- تشخیص نتایج آسیب دیدگی در ناحیه وابسته به کیسه بیضه
- تشخیص علل درد بیضه و تورم از قبیل التهاب و پیچ خوردگی
- ارزیابی علت ناباروری از قبیل واریکوسل
- جستجوی موقعیت بیضه های نزول نیافته
شروع ناگهانی درد در بیضه ها باید جدی تلقی شود. علت رایج درد بیضه ، التهای اپیدیدیوم می باشد. این بیماری با آنتی بیوتیک ، قابل درمان است. اگر بدون درمان رها شود ، می توان به آبسه یا کاهش جریان خون به بیضه ها منجر شود.
سونوگرافی بیضه می تواند نبود بیضه ، یا بیضه های نزول نیافته را نیز شناسایی کند. براورد می شود که تقریباً سه درصد از نوزادان پسر ، دارای بیضه های نزول نیافته هستند. بیضه به طور نرمال در یک دوره زمانی کوتاه از طریق کانال اینگوینال از شکم به سمت پایین نزول می کند و سپس قبل از تولد در کیسه بیضه در موقعیت معمول خود قرار می گیرد. اگر بیضه به کیسه بیضه راه پیدا نکند در کانال اینگوینال باقی مانده و سونوگرافی ، اغلب می تواند این نزول نیافتگی را شناسایی کند. اگر بیضه ، حفره شکم را ترک نکرده باشد ، در سونوگرافی دیده نمی شود. در این صورت اورولوژیست برای انجام تست های دیگر از قبیل ام آر آی با هدف تعیین موقعیت بیضه ها ، گفتگو می کند. اگر بیضه ها در کانال اینگوینال شناسایی شوند ، به سمت کیسه بیضه ، حرکت داده خواهند شد. بیضه ها در صورت ماندن در شکم برای مدت زمان طولانی ، سرطانی شده و باید برداشته شوند.
نتایج سونوگرافی چگونه تفسیر می شود؟
معمولاٌ تفسیر یک سونوگرام ، تنها چند دقیقه از وقت یک رادیولوژیست را می گیرد. نتایج این فرآیند برای پزشک مربوطه ارسال می شود تا اطلاعات به دست آمده در آن را با بیمار خود به اشتراک بگذارد. اگر در طول مدت مقرر ، در خصوص تفسیر جواب سونوگرافی ، از طرف پزشک شما اطلاع رسانی انجام نشد ، حتماً مورد را پیگیری کنید. در صورت نیاز می توانید از رادیولوژیست درخواست کنید تا نسخه ای از گزارش و سی دی حاوی تصاویر اصلی را در اختیار شما قرار دهد.
آیا اسکن های سونوگرافی بی خطر است؟
تحقیقات تا به امروز نشان می دهد که این تکنولوژی یک فرایند بی خطر بوده و هیچ عارضه جانبی را به همراه ندارد. در سونوگرافی بر خلاف برخی تست های تصویر برداری از قبیل اشعه ایکس یا سی تس اسکن ، از پرتو استفاده نمی شود. کلیه سونوگرافی ها باید به دست یک متخصص حرفه ای در زمینه تکنولوژی تصویر برداری انجام شود تا خطری را متوجه بیمار نکند.
سخن اخر
از سونوگرافی برای ارزیابی ،تشخیص و درمان تعداد بسیار زیادی از شرایط پزشکی استفاده می شود. اما یکی از مهم ترین کاربرد این تکنیک برای بررسی وضعیت جنین در زمان بارداری می باشد.بسیاری از تکنیک های اولتراسوند غیر تهاجمی هستند و در آن ها از هیچ نوع امواج رادیواکتیو استفاده نمی شود و این موضوع باعث بسیار ایمن بودن آن تلقی می شود.
به طور کلی این تکنیک باعث تشخیص و درمان بیماری های بسیاری شده و از این لحاظ بسیار عالی به شمار می رود. زنان به هنگام بارداری می توانند از این روش استفاده کنند، چون باعث بروزهیچ خطری برای مادر و جنین نخواهد شد. مطالعات نشان می دهد که که امواج صوتی کاملا بی خطر می باشند و عوارضی از استفاده از آنها تاکنون گزارش نشده است و همچنین به هنگام انجام تست افراد دردی را متحمل نخواهند شد. البته برخی از سونوگرافی هایی که پروب را داخل میفرستند، ممکن است میزان کمی درد را برای افراد به وجود بیاورند.
در این نوع خاص از تصویربرداری از هیچ گونه اشعه ایکس استفاده نمی شود. به همین دلیل امروزه سونوگرافی پرکاربردترین روش های تصویربرداری به هنگام حاملگی به شمار می رود. زیرا آسیبی به جنین و مادر نخواهد رسید.