آبسه مقعدی عارضه ای است که در اثر جمع شدن مقادیری چرک و چربی در ناحیه مقعد به وجود می آید. اصطلاحا با نام آبسه آنورکتال نیز شناخته می شود. بیشتر این آبسه ها به دلیل عفونت در غدد مقعد به وجود می آید. در این مقاله از راز جراحی می خواهیم به بیماری آبسه مقعدی بپردازیم پس با ما همراه باشید.
شایع ترین نوع آبسه مقعدی ، آبسه پرینال است که مانند یک جوش متورم و دردناک در نزدیکی مقعد ظاهر می شود و رنگ آن قرمز است. روش جراحی و بیرون کشیدن و خارج کردن آبسه شایع ترین روش درمانی در این خصوص می باشد که معمولا با موفقیت همراه است.
آبسه مقعدی می تواند باعث درد شدید ،خستگی ،تب و یا فیستول های مقعدی دردناک شود فیستول مقعدی زمانی اتفاق می افتد که آبسه مقعدی روی سطح پوست باز شود عدم تخلیه آبسه مقعد می تواند باعث درد زیادی شود و نیاز به جراحی پیدا کند. این بیماری در مردان دو برابر زنان اتفاق می افتد. در این مقاله راز جراحی به بررسی علل به وجود آمدن آبسه مقعدی و روش های درمانی این عارضه خواهیم پرداخت.
علائم آغازین آبسه مقعدی
معمولا علائم آبسه مقعدی بسیار مشابه با علائم بیماری سرماخوردگی می باشد.این علائم که شامل سردرد،تب ،بدن درد و حال عمومی نامناسب می باشد باعث می شود که این بیماری در مراحل اولیه شناسایی نشود و پزشکان را به اشتباه بیاندازد .دقت کنید که در صورت مشاهده این عوارض نگاهی به ناحیه مقعد بیاندازید در صورتی که هرگونه گره زخم یا تورم و قرمزی در آن ناحیه مشاهده می کنید این موضوع را به پزشک یادآور شوید این موضوع باعث تشخیص و در نهایت درمان کاملا سریع و به موقع این عارضه خواهد شد.
انواع آبسه مقعدی
آبسه ها را با توجه به مکانی که در آن قرار دارند نام گذاری می کنند که این سه مورد از رایج ترین آبسه های مقعدی به شمار می روند :
آبسه دورانی – آبسه ایسکئورکتال و آبسه supralevator
که در این میان آبسه دورانی رایج ترین نوع ان می باشد که معمولا ۶۰ درصد از اشخاص با این نوع ابسه مقعدی درگیر می باشند. نام دیگر این آبسه پرینال می باشد.اغلب این نوع از آبسه ها در نزدیکی دهانه مقعد به وجود می آیند.
آبسه مقعدی چه هنگام رخ می دهد؟
آین آبسه هنگامی رخ می دهد که غدد مقعد مسدود باشند.همچنین عفونت ناشی از رابطه جنسی مقعدی می تواند دلیلی برای به وجود آمدن این بیماری به شمار برود.
کودکان نوپا یا کودکان که سابقه شکافهای مقعدی رادارند ممکن است به آبسه مقعدی نیز دچار شوند.
دیگر عواملی که ریسک ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد می تواند شامل :
بیماری کولیت زخمی که نوعی بیماری التهابی روده به شمار می رود که طی آن بدن به بافت سالم حمله می کند.
دیابت ، اختلال در سیستم ایمنی ،سکس مقعدی ،مصرف داروهای استروئیدی، شیمی درمانی ، یبوست ،اسهال ، سیگار کشیدن ، بارداری و وجود عفونت و قارچ
نشانه های آبسه مقعدی
درد ناگهانی و مزمن در ناحیه مقعد می تواند یکی از شایع ترین علائم قابل توجه از آبسه مقعدی باشد. درد معمولا همراه با تورم در ناحیه مقعد و درد بسیار زیاد روده همراه است.
علائم رایج یک آبسه مقعد عبارتند از:
- درد دائم یبوست
- تخلیه رکتوم یا خونریزی
- تورم یا رطوبت پوست اطراف مقعد
- خستگی تب لرز
برخی از آدمها ممکن است یک گره قرمز و متورم را در ناحیه مقعد احساس کنند.تب و لرز در نتیجه عفونت و خونریزی از ناحیه رکتوم و مشکلات ادراری می تواند از دیگر علائم به شمار برود.
گاهی اوقات آبسه مقعدی در نواحی عمیق تری از رکتوم پدیدار می شود که اغلب در افرادی که بیماری های التهابی روده دارند اتفاق می افتد که موجب بروز درد و ناراحتی در ناحیه شکم می شود.
در کودکان نوپا معمولا نشانه ای از درد وجود ندارد ممکن است تنها توده یا گره ای در اطراف مقعد قابل مشاهده باشد.
راه های پیشگیری از آبسه مقعدی
- با استفاده از کاندوم در بزرگسالان برای داشتن رابطه جنسی مقعدی تا حدودی می توان از بروز آبسه مقعدی جلوگیری کرد.
- در کودکان نوپا تمیز کردن و تعویض کردن سریع پوشک می تواند به جلوگیری از آبسه های پرینال کمک بسیاری کند.
- عدم ایستادن یا نشستن در یک مکان به مدت طولانی
- عدم نشستن به مدت طولانی به هنگام دفع مدفوع
- استفاده از مواد سرشار از فیبر مانند سبزیجات و میوه ها به مقادیر بسیار زیاد
- شست و شو و رعایت بهداشت در ناحیه مقعد سعی کنید با آب ولرم مقعد را انجام دهید.
- نوشیدن مایعات به میزان بسیار زیاد درطول روز
- داشتن ورزش و تحرک بسیار زیاد
پزشک چگونه آبسه مقعدی را شناسایی می کند؟
این عارضه معمولا با انجام یک آزمایش فیزیکی هنگامی که دکتر محل به وجود آمدن توده را بررسی می کند قابل شناسایی می باشد.
همچنین ممکن است پزشک نشانه هایی بر بروز درد ،قرمزی و تورم را در ناحیه باشن و مقعد مورد مشاهده قراردهد.
در برخی از افراد هیچ نشانه ای قابل مشاهده از آبسه مقعدی بر روی پوست و اطراف مقعد وجود ندارد دکتر ممکن است برای مشاهده این گونه موارد از دستگاهی به نام انوسکوپ جهت معاینه مقعد و کانال مقعدی استفاده کند.
برخی اوقات آبسه مقعدی بسیار عمیق تر از آن می باشد که با مشاهده فیزیکی شناسایی شود دکتر در این مواقع از CT اسکن و ام آر آی و یا سونوگرافی برای مشاهده بهتر موقعیت بهره می جوید.
ممکن است برای اطمینان از این که بیماری کرون که یک بیماری روده‌ای است که در آن دیواره‌های دستگاه گوارش ملتهب می‌شوند عامل مداخله‌گر در تشخیص آبسه مقعدی نباشد، به آزمایشات بیشتری نیاز باشد. در این موارد ممکن است به آزمایش خون، تصویربرداری و کولونوسکوپی احتیاج باشد.
روش های درمانی برای درمان آبسه مقعدی
آبسه مقعدی به ندرت بدون اعمال هبچ گونه درمان و خود به خود از بین می رود معمولا روش های درمانی در این خصوص شامل جراحی و خارج کردن این آبسه می شوند.
یک روش درمان ساده برای دکتر تجویز آنتی بیوتیک می باشد که گاهی اوقات می تواند باعث درمان شود و گاهی نیز بر این شرایط تاثیری ندارد.
گاهی اوقات برای درمان آبسه مقعدی در صورتی که در مراحل اولیه باشد و تازه به وجود امده باشد می توان از پماد ها و داروها استفاده کرد البته گاهی اوقات نتیجه دارودرمانی در تمامی افراد یکسان نیست و بر روی برخی از اشخاص هیچ تاثیری نمی گذارد.در صورتی که از این مشکل رنج می برید خود درمانی نکنید و برای مصرف هرگونه قرص یا پماد حتما با یک پزشک مشورت کنید.
روش درمان سنتی آبسه مقعدی
از جمله رایج ترین روش های درمانی تخلیه چرک موجود در ناحیه آلوده می باشد. در این متد با بهره گیری از مواد بی حسی پزشک چرک را تخلیه می کند.
بعد از آن محل تخلیه ها آبسه ها را باز می گذارند و نیازی به بخیه این محل وجود ندارد.
در افراد مبتلا به دیابت یا نقص سیستم ایمنی بهتر است که چند روزی در بیمارستان بستری باشند. که هیچ گونه عفونتی برایشان به وجود نیاید.
مراقبت های بعد از درمان سنتی شامل موارد زیر می شوند:
- دکتر ممکن است در صورتی که سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید یا عفونت پخش شده باشد برایتان آنتی بیوتیک را تجویز کند.
- تا زمان بهبودی پزشک مکمل های سرشار از فیبر را برای جلوگیری از یبوست تجویز می کند.
- حمام گرم :نشستن در وانی از آبگرم روزانه چند دقیقه برای کاهش درد و تورم این افراد پیشنهاد می شود.
- بعد از طی شدن این مراحل باید مجددا به پزشک مراجعه کنید تا شما را معاینه کند.
- دوره ریکاوری درمان آبسه مقعدی معمولا دو الی سه هفته به طول می انجامد.
- در صورتی که این روش درمانی برای این بیماری انجام نشود ممکن است تبدیل به فیستول شود و فیستول بسیار دردناک بوده و نیازمند جراحی است.
- روش درمان سنتی آبسه مقعدی اگرچه در بیشتر موارد موفق پیش می رود در برخی از شرایط نیز با شکست مواجه می شود و باعث بروز عوارضی چون عفونت ،شقاق ،برگشت آبسه و به جای ماندن جای زخم می شود.
عمل جراحی با لیزر آبسه مقعدی
در این روش برداشتن و حذف چرک را با استفاده از دستگاه لیزر انجام می دهند.این روش به دلیل اینکه میزان درد و خونریزی کمی را در پی دارد بسیار پرطرفدار می باشد .طی این روش با تاباندن اشعه لیزر و با کمک گرفتن از بی حسی موضعی انجام می شود.
بعد از انجام این روش معمولا مشکلات اشخاص برطرف می شود.گاهی اوقات بعد از انجام عمل جراحی با لیزر مسکن و آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز خواهد شد.
مزایای این روش درمانی
عدم نیاز به بیهوشی عمومی و مراجعه به بیمارستان یا کلینیک زیر این عمل در مطب پزشک به راحتی قابل انجام می باشد.
این روش کاملا بدون درد می باشد و چند روز بعد از جراحی شخص قادر به انجام کارهای روزانه خود خواهد بود.
عدم نیاز به پانسمان داخلی
بعد از عمل فرد می توان تغذیه معمولی داشته باشد و عمل دفع مدفوع را انجام دهد.
خونریزی در این روش بسیار کم می باشد.
درمان خانگی آبسه مقعدی
بیشتر آبسه ها خود به خود بهبود نمی یابند. در ادامه این مقاله روش هایی را به جهت درمان این عارضه در منزل برای شما گرد آورده ایم :
- داخل یک وان پر از آب گرم و نمک بنشینید و این عمل را سه بار در روز ، پس از هر حرکت روده تکرار کنید. خیس کردن ناحیه مقعدی در آب گرم به رفع درد و خارش کمک می کند و خود عفونت را نیز درمان می کند.
- از داروهای مسهل بهره بگیرید تا هنگام دفع با فشار مواجه نشوید. با همین کار می توانید از بروز بیماری هایی مثل آبسه مقعدی و بواسیر جلوگیری کنید.
- از میل نمودن غذاهای سرخ کردنی و شکر پالایش شده گه علائم را شدیدتر می کنند بپرهیزید.
- از مصرف دستمال توالت های رنگی و بودار بپرهیزید ، این محصولات منجر به سوزش و بدتر شدن شرایط ناحیه مقعدی می شوند.
- زمانی که آبسه تخلیه شد ، این ناحیه را با پنبه های خیس یا دستمال مرطوب تمیز کنید.
- روزانه چندبار به مدت ده تا بیست دقیقه روی مقعد یخ بگذارید تا درد و التهاب کاهش یابد.
موارد دیگری نیز هستند که به منظور درمان خانگی آبسه مقعدی می توانید آن را انجام دهید. این روش ها شامل موارد زیر می شوند :
زرد چوبه
این ماده یک آنتی بیوتیک و ضد التهاب طبیعی است که آن را می توان به صورت موضعی و خوراکی مصرف کرد. برای مصرف خوراکی نصف قاشق چایخوری زردچوبه را با عسل ، ماست یا شیر مخلوط کنید و روزی چهار بار میل کنید. یا اگر کپسول های با کیفیت زردچوبه در دسترس داشتید ، می توانید به جای آن روزی دو تا چهار عدد از این کپسول ها را بخورید. زرد چوبه در برخی افراد منجر به یبوست می شود ، بنابراین هنگام مصرف مقدار زیادی آب بنوشید.
برای مصرف موضعی ، می توانید آن را با آب مخلوط کنید و آن را به شکل خمیر در آورید. سپس این خمیر را روی آبسه مقعدی قرار دهید. هر شش تا دوازده ساعت آبکشی کرده و دوباره آن را استعمال کنید. می توانید به جای آب از عسل استفاده کنید زیرا عسل به درمان آبسه کمک شایانی می کند.
ویتامین سی
آبسه یک عفونت است. ویتامین سی سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و به جنگ عفونت می رود. این ماده برای درمان زخم نیز الزامی است. اگر بعد از مصرف به اسهال دچار شدید ، مقدار آن را کم کنید.
عسل
این خوراکی برای درمان زخم های عفونی شده عالی عمل می کند. این ماده یک آنتی بیوتیک طبیعی است و روی بهبود زخم تاثیر مثبتی می گذارد.
خاک بنتونیت
این خاک عفونت را بیرون می کشد. خاک بنتونیت را با آب مخلوط کنید تا به شکل خمیر در آید. سپس آن را روی زخم استعمال کنید ، هر دوازده ساعت یک بار آبکشی کرده و دوباره روی آبسه بگذارید.
پانسمان
شاید پانسمان کردن آبسه مقعدی خیلی راحت نباشد. زمانی که هر یک از موارد بالا را برای کمک به درمان استعمال کردید ، می توانید یک دستمال یا پد تمیز را به لباس زیر خود بچسبانید تا این مواد و یا چرک آبسه لباس های شما را کثیف نکند.
بعد از انجام جراحی آبسه مقعدی با لیزر چه مراقبت های نیاز است؟
- بعد از گذشت ۱ الی ۲ روز بعد از جراحی با لیزر می توانید به سرکار بازگردید.
- استراحت کنید و سعی کنید چند ساعتی را بخوابید.
- هرروز پیاده روی کنید و روزانه حدود ۱۰ دقیقه به زمان ان اضافه کنید تحرک علاوه بر بهبودی از بروز آبسه نیز جلوگیری می کند.
- برنامه غذایی سرشار از فیبر مصرف کنید تا دچار یبوست نشوید.
- دوش بگیرید و می توانید روی محل مورد جراحی را نیز بشویید اما پس از استحمام حتما ان را به خوبی خشک کنید.
- نوشیدن مایعات غذاهای کم چربی را در اولویت رژیم غذایی خود قرار دهید.
- هرروز ناحیه مقعد را با آب ولرم و صابون ضدعفونی کنید.
- حمام سیتز می تواند از شدت درد بعد از جراحی بکاهد.
- مصرف داروهایی مانند آسپرین و دیفن هیدرامین را تا مدتی بعد از جراحی متوقف کنید زیرا می توانند در روند بهبودی اختلال ایجاد کنند.
- در صورتی که پزشک برای پیشگیری از بروز عفونت انتی بیوتیک را تجویز کرده است مصرف آن را قطع نکنید و دوره درمان داروها را کامل کنید.
سخن آخر
آبسه مقعدی بیماری است که می تواند باعث درد و ناراحتی شود بهتر است که درباره آن مطالعه داشته باشید و عواملی که باعث بروز خطر می شوند را مورد بررسی قرار دهید و در رعایت کردن بهداشت فردی خود بکوشید و نکته هایی مورد نظر را جدی بگیرید و در صورتی که هرگونه دردی در ناحیه مقعد احساس کردید خیلی سریع و بی معطلی به پزشک مراجعه کنید که شرایط بدتر نشود.ابسه مقعدی در صورت عدم درمان می تواند باعث بروز مشکلات بسیار جدی تری شود و درد بیشتری را برای افراد رقم خواهد زد.
