آب مروارید ،کدر شدن عدسی های نرمال چشم است. در افرادی که به آب مروارید مبتلا هستند ، دیدن با چشم هایی که عدسی های آن تار شده است ، چیزی شبیه به نگاه کردن از پشت یک پنجره بخار گرفته است. دید تار در اثر ابتلا به کاتاراکت ، باعث می شود که مطالعه کردن ، رانندگی کردن ، یا دیدن حالات صورت افراد ، دشوار شود. اگر درباره این عارضه می خواهید بیشتر بدانید حتما حتما زمان بگذارید و این مقاله راز جراحی را تا انتها مطالعه کنید.
بیشتر آب مرواریدها به کندی رشد کرده و در مراحل اولیه رشد خود ، بینایی را با مشکل روبرو نمی کنند. ولی با گذر زمان ، این عارضه نهایتاً در بینایی ، اختلال ایجاد می کند.
در ابتدا ، عینک می تواند به شما در کنار آمدن با این عارضه کمک کند. ولی اگر درمان نشود ، در فعالیت های معمول شما اختلال ایجاد می کند و باید تحت جراحی کاتاراکت قرار گیرید. خوشبختانه ، جراحی آب مروارید ، یک فرایند بی خطر و موثر است. در ادامه ، راز جراحی به شرح علل ، علائم ، انواع ، فاکتورهای خطر ، پیشگیری ، تشخیص ، درمان و سایر موضوعات مرتبط با آب مروارید خواهد پرداخت.
علائم آب مروارید
علائم و نشانگان این عارضه ، شامل موارد زیر می باشد:
- دید تار و کدر شده
- افزایش دشوار بودن دید در شب
- حساسیت به نور خیره کننده
- نیاز به نور زیاد برای خواندن و فعالیت های دیگر
- دیدن هاله در اطراف نور
- تغییر در شماره لنز یا عینک
- محو شدن یا زرد شدن رنگ ها
- دید دوتایی در یک چشم
علل بروز آب مروارید
بیشتر آب مروارید ها با بالا رفتن سن یا آسیب دیدگی بافت شکل دهنده عدسی چشم ، اتفاق می افتد. پروتئین ها و فیبرها در عدسی ها شروع به تخریب شدن کرده و دید ، تار می شود.
برخی ناهنجاری های ژنتیکی وراثتی ، که می تواند باعث بروز مشکلات دیگری شوند نیز خطر ابتلا به عارضه را افزایش می دهد. کاتاراکت ممکن است در اثر برخی مشکلات چشمی دیگر ، جراحی های چشم یا بیماری هایی از قبیل دیابت ، بوجود آمده باشد. استفاده طولانی مدت از داروهای استروئید نیز می تواند باعث ایجاد کاتاراکت شود.
آب مروارید چگونه بوجود می آید؟
آب مروارید ، یک عدسی تار شده است. عدسی ها در پشت بخش رنگی چشم یا عنبیه قرار دارند. عدسی ها نوری که در چشم عبور می کند را متمرکز کرده و تصویر بر روی شبکیه ، غشای حساس به نور در چشم که مثل فیلم دوربین عمل می کند ، شکل می گیرد.
با بالا رفتن سن ، انعطاف پذیری عدسی ها کاهش می یابد و شفافیت آنها کم شده و ضخیم تر می شوند. برخی مشکلات مرتبط با سن و بیماری باعث می شود که پروتئین ها و فیبرها در عدسی ها تخریب شده و به صورت توده درآمده و عدسی ها را تار کنند.
با ادامه رشد کاتاراکت ، تاری در عدسی ، متراکم تر می شود. آب مروارید ، نور را در حین عبور از عدسی ، پخش کرده و مسدود می نماید و از تشکیل یک تصویر دقیق بر روی شبکیه جلوگیری می کند. در نتیجه ، دید تار می شود.
این عارضه اغلب در هر دو چشم ایجاد می شود ولی شدت آن معمولاً یکسان نیست. گاهی این عارضه در یک چشم ، در مقایسه با چشم دیگر ، بیشتر بوده و تفاوت در بینایی بین دو چشم را ایجاد می کند.
انواع آب مروارید
- آب مروارید تاثیر گذار بر روی مرکز عدسی ها ( آب مروارید هسته ای )
یک آب مروارید هسته ای در ابتدا باعث نزدیک بینی و حتی بهبود موقتی در توانایی بینایی در خواندن می شود. ولی با گذر زمان ، به تدریج زرد شده و تار تر می شود. با توجه به اینکه کاتاراکت به کندی رشد می کند ، گاهی رنگ آن قهوه ای می شود.
- آب مروارید تاثیر گذار بر روی لبه عدسی ( آب مروارید کورتیکال )
یک آب مروارید کورتیکال ، با بخش های قاچ مانند سفید و کدر در لبه بیرونی کورتکس عدسی ، آغاز می شود. با توجه به رشد آهسته ، این لبه های کدر ، به سمت مرکز پیشرفت کرده و در گذر نور از مرکز عدسی اختلال ایجاد می کنند.
- آب مروارید تاثیر گذار برروی پشت عدسی
این عارضه ، به صورت یک ناحیه کوچک کدر آغاز می شود که معمولاً در نزدیکی پشت عدسی درست در مسیر نور شکل می گیرد. این عارضه ، اغلب در خواندن اختلال ایجاد کرده و بینایی را در نور شفاف ، کاهش می دهد و باعث می شود که در شب ، در اطراف نور ، هاله شکل گیرد. این نوع سریع تر از دیگر انواع آن ، رشد می کنند.
- آب مروارید مادر زادی
برخی افراد با کاتاراکت به دنیا می آیند یا در کودکی دچار آن می شوند. این آب مروارید ، ژنتیکی بوده یا با عفونت یا آسیب دیدگی در ارتباط است.
فاکتورهای خطر آب مروارید
فاکتورهایی که خطر آب مروارید را افزایش می دهند ، شامل موارد زیر می باشد:
- بالا رفتن سن
- دیابت
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- سیگار کشیدن
- چاقی
- فشار خون بالا
- آسیب دیدگی ها یا التهاب های قبلی چشم
- جراحی قبلی چشم
- استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید
- نوشیدن بیش از حد الکل
پیشگیری از آب مروارید
تا کنون هیچ مطالعه ای ثابت نکرده است که چگونه می توان از بروز عارضه پیشگیری کرده یا پیشرفت آن را کند نمود. ولی پزشکان معتقدند برخی استراتژی ها می توانند مفید واقع شوند. این استراتژی ها عبارتند از :
- انجام مرتب آزمایشات چشم . آزمایشات چشم می تواند به شناسایی آب مروارید و دیگر مشکلات چشمی در مراحل مختلف کمک کند. از پزشک خود درباره زمان مناسب برای انجام آزمایش چشم سوال کنید.
- ترک سیگار . از پزشک خود بخواهید تا شما را در خصوص نحوه ترک کردن سیگار راهنمایی کند. داروها ، مشاوره و استراتژی های دیگر برای کمک به ترک سیگار ، موجود می باشند.
- مدیریت مشکلات دیگر . اگر به دیابت یا بیماری های دیگری که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد ، مبتلا هستید ، طرح درمان خود را دنبال کنید.
- مصرف یک رژیم غذایی سالم حاوی مقدار فراوان میوه و سبزیجات . اضافه کردن انواع میوه های رنگی و سبزیجات به رژیم غذایی تضمین می کند که شما ویتامین و مواد مغذی کافی را دریافت کرده اید. میوه و سبزیجات ، حاوی آنتی اکسیدان می باشند و به حفظ سلامت چشمان شما کمک می کنند.
- زدن عینک آفتابی . نور ماوراء بنفش خورشید گاهی در ایجاد کاتاراکت دخیل است. عینکی بزنید که مانع ورود اشعه های ماوراء بنفش خورشید به چشمان شما شود.
- کاهش دادن مصرف الکل . مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث افزایش خطر ایجاد آب مروارید شود.
تشخیص آب مروارید
برای تعیین ابتلای شما به آب مروارید ، پزشک سابقه و علائم پزشکی تان را بررسی کرده و آزمایش چشم را انجام می دهد. تست های انجام شده بر روی چشم شامل موارد زیر می باشد:
- تست تیزبینی چشم
در این تست از یک نمودار برای ارزیابی قدرت خواندن یک سری حروف ، استفاده می شود. این تست در حالیکه یک چشم بسته است انجام می شود.
- تست اسلیت لامپ
این تست به پزشک این امکان را می دهد که ساختارهای بزرگ نمایی شده جلوی چشم را ببیند.
- تست شبکیه
بمنظور آماده شدن برای تست شبکیه ، پزشک از قطره چشمی برای باز شدن مردمک استفاده می کند. به این ترتیب آزمایش پشت چشم آسان تر می شود.
درمان آب مروارید
وقتی عینک نتواند بینایی تان را بهبود بخشد ، تنها راه موثر جراحی است.
چه زمان باید جراحی انجام شود؟
درباره زمان مناسب برای جراحی با پزشک گفتگو کنید. بیشتر پرشکان ، جراحی را در زمانی که آب مروارید شروع به تاثیر گذاشتن بر روی کیفیت زندگی کرده و در توانایی فعالیت های نرمال روزانه مثل خواندن و رانندگی در شب اختلال ایجاد می کند ، توصیه می کنند.
به تاخیر انداختن فرایند بر روی کیفیت ریکاوری بینایی شما اثر نمی گذارد. اگر نمی خواهید تحت جراحی قرار بگیرید ، پزشک تست های دوره ای را برای بررسی پیشرفت این بیماری توصیه می کند.
در طول جراحی آب مروارید ، چه اتفاقی می افتد ؟
جراحی آب مروارید شامل برداشتن عدسی تار و جایگزین کردن آن با عدسی شفاف مصنوعی می باشد. عدسی های مصنوعی در همان مکان عدسی های تار قرار می گیرند و بعنوان یک بخش دائمی در چشم شما مورد استفاده واقع می شوند.
در برخی افراد مشکلات دیگر مانع استفاده از عدسی مصنوعی می شود. در این موقعیت ها ، وقتی آب مروارید برداشته می شود ، بینایی با عینک یا لنز اصلاح می شود.
جراحی کاتاراکت یک درمان سرپایی است و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. در طول جراحی ، پزشک از بی حسی موضعی برای بی حس شدن ناحیه اطراف چشم شما استفاده می کند ولی شما در طول روند ، در حالت بیداری هستید.
جراحی ، یک فرایند بی خطر است ولی خطر عفونت و خونریزی را به همراه دارد.
بعد از روند ، برای چند روز احساس درد دارید. بهبود معمولاً ظرف چند هفته اتفاق می افتد.
اگر جراحی در هر دو چشم شما مورد نیاز باشد ، پزشک جراحی یک چشم را به بعد از سپری شدن دوره بهبود چشم جراحی شده ، موکول می کند.
سبک زندگی و درمان های خانگی آب مروارید
برای کنار آمدن با علائم آب مروارید تا زمان تصمیم گیری به انجام جراحی ، اقدامات زیر را انجام دهید:
- حتماً از لنز یا عینک تجویز شده استفاده کنید.
- در صورت نیاز ، از عدسی بزرگنمایی استفاده کنید.
- نور منزل را تقویت کنید.
- در طول روز در زمان خروج از منزل ، عینک آفتابی بزنید.
- در شب ، کمتر رانندگی کنید.
چگونه برای جراحی آب مروارید آماده شویم ؟
در صورت مشاهده تغییرات در بینایی ، حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. اگر چشم پزشک تشخیص دهد که دچار این عارضه شده اید، شما را به متخصص جراحی کاتاراکت معرفی می کند.
انواع جراحی کاتاراکت
جراحی آب مروارید به روش فیکو
در طول این عمل جراح یک شکاف دو تا سه میلی متری را در جلوی چشم ایجاد می کند تا پروب سونوگرافی وارد آن شود. عدسی توسط این پروب و لرزش ایجاد شده از آن از هم می پاشد و در مرحله بعدی ، با بهره گرفتن از دستگاه مکش ، از چشم بیرون کشیده می شود. سپس یک لنز انعطاف پذیر وارد چشم می گردد. این تکنیک یک زخم کوچک باقی می گذارد که معمولا نیازی به بخیه ندارد.
جراحی آب مروارید به روش خارج کپسولی یا MECS
در حین این پروسیجر ، پزشک یک برش بزرگ بین ۹ تا ۱۳ میلی متر را در چشم ایجاد می کند. سپس عدسی را برداشته و لنز را جایگزین می کند. این متد نسبت به روش فیکو عوارض بیشتری دارد ، چون اندازه برش بزرگ تر می باشد. اما به خاطر هزینه کمتر آن هنوز هم در مناطق زیادی به انجام می رسد.
جراحی آب مروارید با برش کوچک یا MSICS
این روش ، تغییر یافته تکنیک MECS می باشد. در این رویکرد یک برش V شکل زده می شود که در قسمت بیرونی چشم باریک تر و در بخش داخلی پهن تر است. برش بیرونی حدود ۶.۵ تا ۷ میلی متر و برش داخلی تا ۱۱ میلی متر می باشد.
تحقیقات نشان داده اند که روش فیکو و MSICS نتیجه طولانی مدت یکسانی دارند و خطرات آن ها نیز قابل مقایسه می باشد. اما امکان دارد فیکو در سه ماهه اول نتیجه بهتری را به ارمغان آورد ، در صورتی که MSICS ارزان تر است.
جراحی کاتاراکت با کمک لیزر فمتوسکند یا FLACS
در طول این روند ، جراح با استفاده از لیزر برش را در چشم ایجاد می کند. علاوه بر این لیزر می تواند عدسی را جدا و نرم کند و نیاز به انرژی کمتری برای بیرون آوردن آن دارد. در نتیجه این امر ، ریکاوری با سرعت بیشتری صورت می پذیرد.
لیزر می تواند یک برش کمانی ایجاد کند و آستیگماتیسم را هم درمان کند. آستیگماتیسم عارضه ای است که در آن جلوی چشم شکلی نامناسب پیدا می کند و منجر به تاری و دو بینی می شود. این موضوع احتمال اینکه بتوانید بدون عینک به زندگی ادامه دهید را بالا می برد. اما باید در نظر داشته باشید که این تکنیک نسبت به روش های قبلی هزینه بیشتری نیاز دارد.
جراحی آب مروارید داخل کپسولی
این رویکرد از متدهای قدیمی است که در آن عدسی همراه با کپسول آن برداشته می شود و نیاز به برش بزرگ تری دارد. امروزه به ندرت از این روش استفاده می شود ، زیرا عوارض زیادی دارد.
این پروسیجر جراحی آب مروارید دردناک است؟
با اینکه شما در حین انجام عمل بهوش خواهید بود ، اما چون از بی حسی موضعی استفاده می شود هیچ دردی را احساس نخواهید کرد. شاید کمی احساس ناراحتی داشته باشید ، اما درد شدیدی اتفاق نمی افتد. توجه داشته باشید که از ابتدا تا انتهای این جراحی حدود بیست تا سی دقیقه به طول می انجامد.
آیا دیابت باعث ابتلا به آب مروارید می شود؟
دیابت موقعیتی است که در آن بدن شما انسولین کافی نمی سازد یا از انسولین به شکل صحیحی استفاده نمی کند. انسولین ، هورمونی است که به قند اجازه ورود به سلول های بدن شما را می دهد. اگر بدن شما با انسولین مشکل داشته باشد ، باعث بالا رفتن قند خون می شود.
قند خون بالا می تواند دامنه ای از مشکلات سلامت از قبیل آسیب دیدن عصب و مشکلات قلبی عروقی را به همراه داشته و خطر ابتلا به عارضه را نیز افزایش دهد.
قند خون بالا در صورت کنترل نشدن ، به آرامی به رگ های سراسر بدن آسیب می زند. این شامل رگ های ظریف چشم ها نیز می باشد. وقتی دیابت بر روی رگ ها اثر می گذارد ، خطر ابتلا به آب مروارید و دیگر مشکلات چشمی ، حادث می شود.
قند خون کنترل نشده ، باعث می شود آنزیم ها در عدسی ، گلوکز را به ماده ای به نام سوربیتول تبدیل کنند. مقدار زیاد سوربیتول باعث تار شدن دید می شود.
