آندومتریوز

بانوانی که به دلیل درد شدید در ناحیه شکم ،هنگام رابطه زناشویی ، درد شدید در دوران بارداری به متخصص زنان مراجعه کرده اند و پس از معاینه متوجه بیماری آندومتریوز خود شده اند، با مطالعه این مقاله می توانند اطلاعات جامع و مفیدی در رابطه با این بیماری کسب کنند، باید بگوییم آندومتریوز یک بیماری شایع در میان زنان به شمار می رود که حدود ۵ الی ۱۰ درصد زنان در جهان در سنین باروری بین ۲۰ الی ۴۰ سالگی را درگیر می کند. آندومتر در حقیقت بافت داخلی رحم می باشد که بیمارانی که به این عارضه دچار هستند بافت اندومتر در قسمت بیرونی رحم آنها نظیر لگن ،تخمدان ها و غیره رشد می کند. در این مقاله راز جراحی در مورد اندومتریوز حرف می زنیم و قرار بر این می باشد که مورد عارضه کاملا توضیح دهیم پس حتما متن پیش رو را با دقت بخوانید.

علائم آندومتریوز

نشانه های اندومتریوز می توانند انواع گوناگونی داشته باشند برخی از زنان بسیار بد تحت تاثیر قرار می گیرند در حالیکه دیگران معمولا نشانه های مشخصی ندارند.

نشانه های اصلی اندومتریوز شامل موارد زیر می شوند:

• درد در قسمت پایینی شکم یا کمر که در زمان پریود تشدید می شوند.
• درد پریود که باعث می شود از فعالیت های نرمال خود باز بمانید.
• درد به هنگام فعالیت جنسی درد به هنگام سکس و بعد از آن
• هنگامی که در حال دفع ادرار یا مدفوع می باشید درد زیادی را متحمل می شوید.
• احساس بیماری، استفراغ ،حالت تهوع یا وجود خون در ادرار به هنگام پریود

اندومتریوز و بروز مشکلات برای باردار شدن

برای برخی از زنان اندومتریوز یک ضربه بزرگ در زندگی می باشد و می تواند باعث افسردگی در آنان شود.

خونریزی شدید : ممکن است هنگامی که دچار اندومتریوز شدید خونریزی تان شدید شود و یا در بین پریودهایتان خونریزی داشته باشید.

گاهی اوقات علائمی در افراد وجود ندارد و بنابراین ممکن است خیلی دیر این علائم کشف شوند.

چه هنگام باید به دکتر مراجعه کنید؟

در صورتی که نشانه های فوق را دارا می باشید بهتر است که به پزشک مراجعه کنید به خصوص اگر این مساله شما را دچار چالش های فراوانی کرده است. آندومتریوز یک شرایط پیچیده می باشد که نیاز به مدیریت دارد.یک تشخیص به موقع برای پزشک می تواند در ارائه دادن درمان و کنترل به موقع اندومتریوز بسیار کمک کننده باشد.

در چه جاهایی آندومتریوز نمود پیدا می کند؟

این عارضه عموما در لگن یافت می شود اما ممکن است در اندام های دیگری نیز آن را پیدا کرد:

روی تخمدان ها،درون لوله های فالوپ ، تمامی قسمت های رحم

دلایل بروز بیماری آندومتریوز

• بازگشت خون قاعدگی در خونریزی پریود :

این نوع از شایع ترین انواع اندومتریوز می باشد در این حالت خون قاعدگی از بدن افراد خارج نمی شود و از طریق لوله های رحمی وارد ناحیه لگن می شود.

• فاکتورهای ژنتیکی :

شانس مبتلا شدن به اندومتریوز در افرادی که مادرو خواهرشان مبتلا به این بیماری باشد بسیار زیاد است بنابراین عوامل ژنتیکی در بروز این مشکل دخیل هستند.

• هورمون ها:

هورمون استروژن می توان از عوامل به وجود اورنده و تشدید کننده این عارضه به شمار آید. مشکلات سیستم ایمنی و بافت های سرطانی می تواند در زنانی که اندومتریوز دارند شایع باشد.

در حین جراحی در ناحیه شکمی مانند سزارین یا هیسترکتومی بافت های آندومتریوز ممکن است به اشتباه برداشته یا جابه جا شوند. ممکن است بافت های اندومتریوز در زخم های شکمی پدیدار شوند.

راه های پیشگیری از اندومتریوز

شما نمی توانید از آندومتریوز پیشگیری کنید اما می توانید شانس خود را برای پیشرفت آن با کاهش سطح هورمون استروژن در بدن خود کاهش دهید. برای کاهش دادن سطح هورمون استروژن می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

صحبت کردن با پزشک خود در خصوص متد های پیشگیری از بارداری که شامل قرص ها و غیره می باشد که می تواند دز استروژن را در افراد پایین بیاورد.

تمرین کنید. فعالیت های ورزشی بیشتر از ۴ ساعت درهفته می تواند به کم کردن درصد چاقی بدن کمک کند که خود به پایین آوردن سطح هورمون استروژن کمک می کند.

پرهیز از نوشیدن مقادیری الکل : الکل باعث بالا رفتن این هورمون می شود بیش از یک نوشیدنی در روز برای زنان پیشنهاد می شود.

پرهیز از نوشیدن مواد حاوی کافئین : مطالعات نشان می دهد که نوشیدن بیش از یک ماده حاوی کافئین در روز می تواند که شامل نوشابه ها و چای سبز می باشد سطح این هورمون رابالا می برد.

آندومتریوز و ناباروری

اندومتریوز می تواند به ناباروری منجر شود در دهه ۳۰ الی ۴۰ از هر ۵ زن ۲ مورد قادر به بارداری نمی باشند.

در صورتی که اندمتریوز درون اندام های تولید مثل به وجود بیاید می تواند باعث بروز ناباروری شود و یا یک نگرانی در این رابطه وجود داشته باشد.

هنگامی که آندومتریوز در نواحی لگن یافت شود می تواند راه دسترسی به تخمک را محدود کند و یا با مسدود کردن لوله های فالوپ اجازه رسیدن اسپرم به تخمک را نمی دهند.

درجه های اندومتریوز

اندومتریوز چهار مرحله یا درجه دارد که شامل خفیف، ملایم ،متوسط ،شدید می باشد.

در مرحله خفیف ضایعات و زخم های کوچک و بافتهای آندومتریوز بر روی تخمدان ها وجود دارد . همچنین امکان وجود عفونت درون یا در اطراف حفره لگنی وجود داشته باشد.

در مرحله ملایم ضایعات کم عمق اندومتریوز بر روی تخمدان ها و لگن وجود دارد.

در اندومتریوز متوسط ​​ بسیاری از بافتهای عمیق بر روی تخمدان شما و اطراف لگن است. همچنین ممکن است ضایعات بیشتری وجود داشته باشد.

در مرحله شدید بسیاری از بافتهای اندومتریوز بسیار عمیق در اطراف لگن و تخمدان ها موجود می باشند ممکن است ضایعات در لوله های فالوپ و همچنین روده نیز پخش شده باشند و حتی تبدیل به کیست هایی در یک یا هر دو تخمدان شوند.

خطرات اندومتریوز

اندومتریوز ممکن است افراد را در معرض خطرات بیشتری نظیر موارد زیر قرار دهد:

• ناباروری همیشگی
• شروع دوره پریود در سن پایین
• شروع یائسگی در سنین بسیار بالاتر
• چرخه قاعدگی کوتاه کمتر از ۲۷ روز
• دوره پریود سنگین که بیش از ۷ روز به طول می انجامد

تشخیص آندومتریوز

برای بسیاری از زنان علائم چندان مشخصی برای تشخیص این عارضه وجود ندارد و نیازمند انواع دیگری از تکنیک های تشخیصی می باشند.آزمایشات با انجام تست های فیزیکی و سوابق پزشکی انجام می شود تشخیص قطعی اندومتریوز با روش هایی مانند لاپاراسکوپی یا بیوپسی از بافت های مشکوک و ازمایش آن زیر میکروسکوپ امکان پذیر است لاپاراسکوپی نیزپروسه جراحی کوچک می باشد که به وسیله لاپاراسکوپ که یک شی لوله ای باریک با سری حاوی دوربین در انتهای خود است که از طریق برشی کوچک به درون شکم می رود لاپاراسکوپی همچنین برای شناسایی محل قرارگیری، اندازه و بافت های رشد کرده درون شکم کمک می کند.

از دیگر روش های تشخیصی که می تواند در شناسایی اندومتریوز موثر واقع شوند می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:

سونوگرافی: یک روش تصویربرداری که از امواج رادیویی برای تهیه عکس از درون ارگان های بدن بهره می جوید.

سی تی اسکن که یک پروسه غیر تهاجمی می باشد که با کمک اشعه ایکس می تواند تصویربرداری را انجام دهد.

اسکن ام آر آی  : یک تکنیک غیر تهاجمی می باشد که می تواند تصاویری دو بعدی از درون ارگانهای بدن تهیه کند.

روش های درمانی آندومتریوز

تاکنون روش قطعی برای درمان اندومتریوز پیدا نشده است اما روش های برای کاهش دادن مشکلات و علائم آن وجود دارد که جهت انجام انها می بایست با پزشک مشورت کنید تا بهترین متد درمان را برایتان در پیش بگیرد.

در صورتی که تصمیم به بارداری ندارید: قرص های هورمونی جلوگیری از بارداری اولین مرحله درمان به شمار می روند که می توانند شامل موارد زیر شوند: داروهایی که معمولا به صورت قرص می باشند و میزان خونریزی ماهیانه را بسیار کم می کنند و درد را کاهش می دهند.

گاهی اوقات هورمون درمانی با مصرف مسکن هایی نظیر ناپروکسن به همراه خواهد بود.این داروها می تواند دردهای خیلی شدید در قاعدگی را تا حدودی کنترل کند.

استفاده از IUD  که به کاهش درد و خونریزی و پیشگیری از بارداری به مدت ۷ سال جلوگیری می کنند. داروهای هورمونی می تواند رشد بافت اندومتریوز را کم کند و از ایجاد بافت جدید اندومتریوز جلوگیری کند.

استفاده از داروهای نظیر گنادوتراپین که هورمونهای تخمدان را متوقف می کند.

افرادی که قصد بارداری دارند یا روش های هورمونی بر روی انها تاثیرگذار نبوده است معمولا از روش جراحی کمک می گیرند هدف اصلی این جراحی برداشتن یا تخریب بافت های اندومتریوز بدون آسیب رساندن به دستگاه تولیدمثل است.

لاپاراسکوپی جراحی کم تهاجمی می باشد که از ان برای مشاهده و تشخیص اندومتریوز استفاده می شود. با استفاده از لاپاراسکوپی همچنان می توان بافتهای غیرطبیعی اندومتریوز را برداشت. امروزه لیزر نیز از انواع تکنیک ها برای برداشتن این نوع بافتها به شمار می رود. البته گاهی اوقات در افراد این تکنیک ها جواب نمیدهد و باید جراحی انجام دهند.

هیسترکتومی جهت درمان آندومتریوز

ممکن است که پزشک برای درمان شما تکنیک هیسترکتومی را پیشنهاد دهد معمولا این نوع جراحی در صورتی که افراد از دیگر تکنیک ها نتیجه ای را دریافت نکنند پیشنهاد می شود.

طی این پروسه جراح رحم و دهانه ان را خارج می کند همچنین انها تخمدان ها را برمی دارند زیرا این ارگانها تولید هورمون را انجام می دهند و استروزن می تواند باعث رشد بافتهای اندومتریوز شود همچنین جراح در این مراحل بافتهای اندومتریوز موجود را از بین می برند.

هیسترکتومی انواع مختلفی دارد که در زیر به هر دو آنها اشاره می کنیم:

هیسترکتومی ساب توتال

در این نوع از هیسترکتومی جراح  تنها قسمتی از رحم را بر می دارد و قسمتی از آن بعد از جراحی باقی می ماند.

هیسترکتومی رادیکال

هنگامی که شخص دارای سرطان رحم باشد و در این جراحی رحم و دهانه رحم و قسمت بالای واژن را نیز بر می دارند.

در جراحی هیسترکتومی کامل رحم،دهانه رحم را خارج می کنند.

سوالات متداول آندومتریوز

آیا ممکن است افراد در سن یائسگی دچار این بیمار شوند ؟

با احتمال بسیار کمتر ممکن است در برخی افراد بعد از یائسگی نیز بیماران مبتلا به آندومتریوز دیده شود. البته لازم به ذکر است افرادی که از هورمون درمانی استفاده می کنند و یا در سنین کمتر مبتلا به آندومتریوز پیشرفته بودند ، این بیماری در سن یائسگی دیده خواهد شد.

آیا امکان بروز این بیماری در دخترانی که هنوز به سن قاعدگی نرسیده اند وجود دارد ؟

ممکن است در افرادی که به صورت مادرزادی ناهنجاری های رحمی و لوله واژن دارند ، این امکان وجود داشته باشد که قبل از قاعدگی این بیماری در آن ها ظهور نماید.

بعد از جراحی باید حتما مراقبت هایی را به عمل بیاورید زیرا این عمل نیاز به رعایت نکات زیادی در دوره نقاهت می باشد.

سخن آخر

در بیماری آندومتریوز بافت  آندومتر در بیرون از محل اصلی تشکیل می‌شود. این بافت احتمال دارد که در تمام بافت‌های بدن به غیر‌ از طحال ساخته شود، اما در۵۰ درصد موارد در لگن دیده شده، اندومتریوز در لگن و تخمدان‌ها بیشتر از دیگر اندام‌ها به ‌وجود می‌آیند. همزمان با  خونریزی قاعدگی این نقاط  نیزخونریزی می‌کنند و می توانند باعث بروز درد و عوارضی بسیار بد و شدید شوند.

تا به امروز درمان قطعی برای این بیماری پیدا نشده است اگرچه با استفاده از روش دارویی و جراحی می توان تا حدودی این مساله را برطرف کرد.انتخاب راه درمانی بستگی به علاقه افراد به باردار شدن یا نشدن در آینده دارد.