افراد بی اشتها بر اساس توضیحات انجمن ملی بیماری های روحی ، تحت عنوان افرادی شناخته می شوند که میزان غذای مصرفی آن ها به میزان قابل ملاحظه و مستمر ، کاهش یافته و همین امر به کاهش وزن بدن ، لاغر شدن و بهم ریختن شکل ظاهری و ترس از افزایش وزن ، منجر شده و به واسطه آن ، رفتارهای خوردن ، به شدت دچار مشکل می شود. بر اساس آثار تشخیصی و آماری بیماری های روحی ، معیارهای تشخیصی زیر باید محقق شود تا بتوان گفت که یک فرد دچار بی اشتهایی می باشد. در این مقاله راز جراحی با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی در این خصوص کسب کنید.
این معیارها ، شامل موارد زیر می باشد:
- محدود شدن جذب انرژی نسبت به انرژی مورد نیاز که به میزان قابل ملاحظه ای باعث کاهش وزن بدن نسبت به سن ، جنسیت ، خط سیر رشد و سلامت فیزیکی می شود.
- ترس شدید از بالا رفتن وزن یا چاق شدن ، یا رفتار مستمری که در بالا رفتن وزن ، حتی در صورت لاغر بودن فرد ، اختلال ایجاد می کند.
- اختلال در مسیر وزن یا شکل نرمال بدن فرد که تاثیر غیر عادی شکل و وزن بدن ، تاثیر غیر عادی وزن و شکل بدن بر مبنای خود آزمایی ، عدم شناخت و آگاهی از اهمیت جدی گرفتن کاهش وزن اخیر در بدن را به همراه دارد.
علائم و نشانه های بی اشتهایی چیست؟
علائم و نشانگان بی اشتهایی ، شامل موارد زیر می باشد:
- اگر سن شما کمتر از ۱۸ سال بوده و وزن و قد شما کمتر از اندازه مورد انتظار متناسب با سن تان است.
- اگر شما یک فرد بزرگسال هستید و شاخص جرم بدن شما به شکلی غیر عادی ، پایین است.
- بعضی وعده های غذایی را حذف می کنید و بسیار کم غذا می خورید یا وقتی احساس می کنید غذایی چاق کننده است ، از خوردن آن اجتناب می کنید.
- حتی زمانی که وزن سالمی داریی و لاغر هستید ، تصور شخصی خودتان این است که چاق هستید.
- از دارو یا سرکوب کننده های اشتها ، برای کاهش اشتهای خود استفاده می کنید.
- دوره های قائدگی در زنانی که وارد این دوره شده اند ، متوقف شده و در زنان یا دختران جوان تر ، دیرتر شروع می شود.
- مشکلات فیزیکی از قبیل احساس سرگیجه ، ریزش مو یا خشک شدن پوست را تجربه می کنید.
برخی افراد بی اشتها ، بسیار ورزش می کنند یا از داروهای ملین برای کمک به دفع استفاده کرده و از خوردن غذا ، با هدف کاهش وزن ، اجتناب می کنند.
آیا بی اشتهایی خطرناک است؟
بی اشتهایی می تواند نشانه ای از مشکلات کم اهمیت تا بیماری های خطرناک ، عفونت ها و التهاب ها ، محسوب شود.
گاهی عوامل روان شناختی از قبیل افسردگی باعث بروز بی اشتهایی می شود و با توجه به دخیل بودن دستگاه گوارش ، بعنوان محل هضم غذا ، بمنظور جلوگیری از وارد آمدن آسیب های احتمالی به این ارگان حساس ، مراجعه به متخصص می تواند در پیشگیری از بروز برخی مشکلات جدی ، موثر واقع شود.
برخی عفونت ها و بیماری های التهابی ، بعنوان عامل بروز کم اشتهایی محسوب می شوند. به طور کلی ، بی اشتهایی نباید کم اهمیت تلقی شود. در برخی موارد ، بی اشتهایی می تواند نشانه یک مشکل جدی بوده و به همین منظور برای پیشگیری از تحت تاثیر قرار گرفتن سلامت ، اقدام به تشخیص ، یک عملکرد منطقی می باشد.
علت بی اشتهایی
هنوز اطلاعات دقیقی در خصوص علل بی اشتهایی و دیگر ناهنجاری های مربوط به خوردن ، به دست نیامده است. در صورت وجود فاکتورهای زیر ، احتمال بروز ناهنجاری های خوردن ، افزایش می یابد :
- شما یا یکی از اعضای خانواده شما ، دارای سابقه ناهنجاری در خوردن ، افسردگی یا اعتیاد به مصرف الکل یا مواد بوده است.
- شما به دلیل عادات غذا خوردن ، شکل بدن و وزن تان ، مورد انتقاد قرار گرفته اید.
- به دلیل فشاری که از سوی جامعه یا شغل تان به شما وارد می شود ، بیش از حد نگران تناسب اندام تان هستید – برای مثال ، رقصنده باله ، مدل یا ورزشکار هستید.
- به دلیل اعتماد به نفس پایین ، دچار اضطراب می شوید و ایده آل گرا هستید.
- از نظر جنسی ، مورد سوء استفاده قرار گرفته اید.
تشخیص بی اشتهایی
پزشک با انجام بررسی های لازم ، به تشخیص علل احتمالی تاثیر گذار برروی بی اشتهایی می پردازد. یکی از اقدمات پزشک ، لمس کردن شکم بیمار با دست می باشد. پزشک شکم شما را لمس می کند تا وجود نفخ ، برآمدگی یا سفت شدن غیر عادی را مورد بررسی قرار دهد. چنین مواردی می تواند نشانه اختلال در دستگاه گوارش و کاهش اشتها محسوب شود. علاوه بر این آزمایشات فیزیکی ، پزشک تست های زیر را نیز توصیه می کند:
- تست خون
- تصویر برداری از شکم با اشعه
- آندوسکوپی ، بعنوان فرایندی که به واسطه آن ، پزشک از دستگاهی مجهز به دوربین ، به بررسی بخش های داخلی بدن شما و تشخیص مشکل می پردازد.
در صورت بروز مشکل بی اشتهایی ، چه زمان باید به پزشک مراجعه کنیم؟
بی اشتهایی نباید ساده تلقی شود ، چون در صورت بی اهمیت گرفته شدن ، می تواند باعث بروز عوارضی در فرد شود. اگر بی اشتهایی به طور پیوسته ادامه پیدا کند ، کاهش وزن و سوء تغذیه اتفاق می افتد. درک و شناسایی علت بی اشتهایی ، بسیار حائز اهمیت بوده و لازم است برای تشخیص ، پیگیری و درمان آن ، به پزشک مراجعه شود. در صورت مواجهه با علائمی از قبیل درد در ناحیه شکم ، تب ، احساس تنگی نفس ، سرفه و تند و نامنظم شدن ضربان قلب ، می توانید به پزشک مراجعه کنید.
درمان بی اشتهایی
در پروسه درمان بی اشتهایی ، در قدم نخست ، علت بی اشتهایی باید تشخیص داده شود. در برخی موارد ، داروهای مصرفی شما ، عامل بی اشتهایی است و به همین دلیل ، پزشک به تغییر دارو یا تغییر دوز و نحوه آن اقدام می کند.
گاهی جذاب نبودن غذا خصوصاً برای کودکان ، عامل بی اشتهایی است و در چنین شرایطی ، پزشک به شما توصیه می کند تا شکل ظاهری غذا را برای کودک جذاب کنید تا میزان تمایل او برای خوردن غذا افزایش پیدا کند.
درمان بی اشتهایی در بزرگسالان
می توان با استفاده از روش هایی مشکل بی اشتهایی را بهبود بخشید ، ولی دوره ریکاوری در افراد مختلف ، متفاوت بوده و یک فرایند زمان بر محسوب می شود.
طرح درمان ، برای هر فرد ، جنبه اختصاصی داشته و فرد درگیر بی اشتهایی ، باید در طول این دوره ، تحت پشتیبانی های لازم از قبیل افسردگی یا اضطراب ، قرار بگیرد.
اگر سن شما بیش از ۱۸ سال است ، نوعی صحبت درمانی برای کمک به فرد ، در مدیریت کردن احساسات و خوردن به شیوه ای که بتواند برای قرار دادن شما در یک سطح سلامت ، کفایت کند ، مورد استفاده قرار می گیرد. صحبت درمانی که برای درمان این عارضه در بزرگسالان مورد استفاده قرار می گیرد ، شامل موارد زیر می باشد:
- رفتار درمانی شناختی
- درمان بی اشتهایی عصبی در بزرگسالان
- مدیریت بالینی حمایتی از طرف یک متخصص
بی اشتهایی عصبی چیست؟
بی اشتهایی عصبی ، اختلالی است که در فرایند غذا خوردن به دلیل ترس از افزایش وزن ، و اهمیت داشتن حفظ تناسب اندام در فرد رخ می دهد. به همین دلیل فرد ، دشواری هایی را تحمل می کند تا وزن خود را پایین نگه دارد.
افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی ، مقدار غذای مصرفی خود را محدود کرده و گاهی با فرو بردن انگشت در حلق ، استفراغ کردن را تحریک می کنند تا غذایی که خورده اند ، از سیستم گوارش خارج شود. برخی از این افراد نیز از ملین ها یا داروهای کاهش اشتها استفاده می کنند یا به ورزش های سنگین روی می آورند تا وزن خود را کاهش دهند. این افرد ، تمام مدت نگران افزایش وزن خود هستند.
علائم بی اشتهایی عصبی به دو گروه علل جسمی و علل روحی روانی ، تقسیم می شود.
از جمله علل جسمی بی اشتهایی می توان به مواردی از قبیل کاهش وزن شدید ، لاغری بیش از حد ، کم خونی ، احساس خستگی ، احساس سرگیجه ، توقف قاعدگی برای افراد وارد شده به این چرخه و دیر شروع شدن آن در بانوانی که هنوز وارد این چرخه نشده اند ، کم طاقت بودن در برابر سرما ، ضربان نامنظم قلب و غیره ، اشاره کرد.
علائم و نشانگان روحی کم اشتهایی عصبی ، نیز شامل محدود کردن شدید مصرف غذا ، روزه گرفتن ، ورزش زیاد ، فرو بردن انگشت در حلق برای تحریک استفراغ ، خودداری از غذا خوردن ، اظهار سیری کردن به دروغ ، کنترل مکرر اندام در آیینه برای اطمینان از چاق نشدن و غیره می باشد.
درمان خانگی بی اشتهایی
سه وعده غذایی سنگین خود را به تعداد بیشتر وعده های غذایی سبک تبدیل کنید. سعی کنید کالری و مواد حاوی پروتئین و مواد مغذی را در هر وعده غذایی ، بگنجانید. اگر به نوشیدنی ها ، تمایل بیشتری دارید ، سعی کنی نوشیدنی هایتان را نیز غنی از مواد پروتئینی کنید.
با طعم دار تر کردن غذا می توانید میل کردن آنها را برای خودتان به یک تجربه لذت بخش تر تبدیل کنید. سعی کنید تایم غذا خوردن تان را در موقعیت های بدون استرس مثلاً زمانی که در حالت استراحت هستید یا در جمع دوستان ، اوقات خوشی را سپری می کنید ، تنظیم نمایید.
نوشیدن آب را فراموش نکنید. ورزش های سبک از قبیل پیاده روی نیز می تواند به بهتر شدن اشتها کمک کند.
ارتباط سن با بی اشتهایی
بی اشتهایی در افراد مسن ، یک رویداد قابل انتظار است. مصرف برخی دارو ، تغییر در سیستم گوارش ، تغییر در هورمون ها ، تغییر در حواس چشایی و بویایی ، برخی عوامل تاثیر گذار بر روی اشتها ، مرتبط با فاکتور سن می باشد.
آیا بی اشتهایی نشانه سرطان دستگاه گوارش است؟
بی اشتهایی یا کاهش یافتن وزن ، می تواند نشانه برخی انواع سرطان باشد. در صورت دچار شدن به بیماری سرطان ، علاوه بر از دست رفتن اشتها ، فرد ممکن است مشکلاتی از قبیل درد در معده ، زرد شدن رنگ پوست و چشم ها ، مشاهده خون در مدفوع و سریع سیر شدن را نیز تجربه کند. در صورت بروز چنین علائمی ، برای تشخیص سریع ، باید به متخصص گوارش ، مراجعه کنیم.
