به افرادی که به دلیل ابتلا به هپاتیت از التهاب کبد ، در پی تاثیر عفونت های ویروسی مختلف و عوامل غیر عفونی که منجر به بروز دامنه ای از مشکلات سلامتی، رنج می برند و به دلیل مرگبار بودن برخی از انواع این بیماری ، نگرانی هایی در آن ها ایجاد شده است ، راز جراحی توصیه می کند که حتماٌ این مقاله را مطالعه کنند تا با کسب اطلاعاتی گسترده درباره انواع گونه های ویروس هپاتیت ، نحوه انتقال آن ، روش های تشخیص و درمان بیماری و بسیاری اطلاعات دیگر ، چشم انداز خود را نسبت به این بیماری ، وسعت بخشیده و بتوانند با اقدامات صحیح ، خود را در برابر خطرات ناشی از این بیماری حفظ کرده و از زندگی ارزشمند خود در صحت و سلامت ، لذت ببرند.
هپاتیت کبد چیست؟
هپاتیت یا التهاب کبد ، دارای انواع مختلفی می باشد و برخی از انواع آن به آسانی قابل درمان بوده و برخی دیگر ، زندگی فرد مبتلا را تا مرز نابودی به خطر می اندازد. کبد اندامی مهم در بدن برای انجام فعالیت های مربوط به سوخت و ساز ، تولید برخی پروتئین ها و دفع سموم می باشد. برخی انواع این بیماری، با تاثیرات خود بر روی کبد ، باعث التهاب این اندام می شوند. بمنظور پیشگیری از بروز این مشکلات و مراقبت از این اندام حیاتی در برابر آسیب دیدگی ، شستشوی مرتب دست ها ، استفاده انحصاری از لوازم شخصی ، تزریق واکسن ، استفاده از سرنگ های استاندارد ، عدم نوشیدن آب یا خوردن غذای آلوده و رعایت بهداشت در روابط جنسی ، از نکات حائز اهمیت محسوب می شوند.
علل هپاتیت غیر عفونی
هر چند این بیماری معمولاً در اثر عفونت اتفاق می افتد ، ولی برخی فاکتورهای دیگر نیز می تواند باعث بروز این بیماری شود.
- الکل و دیگر توکسین ها
مصرف بیش از حد الکل ، می تواند باعث آسیب دیدگی و التهاب کبد شود. این نوع بیماری ، تحت عنوان هپاتیت الکلی نیز شناخته می شود. الکل مستقیماً به سلول های کبد ، آسیب وارد می کند. در طول زمان ، این آسیب دیدگی ، دائمی شده و می تواند به ضخیم شدن یا شکل گیری بافت اسکار در کبد ( سیروز ) یا ناقص شدن این اندام ، منتهی شود.
برخی عوامل دیگر از جمله مواد سمی که باعث بروز این عارضه می شوند نیز شامل سوء مصرف مواد مخدر و قرار گرفتن بیش از حد در معرض توکسین ها می باشد.
- واکنش سیستم خودایمنی
در برخی موارد ، سیستم ایمنی ، کبد را با یک مهاجم اشتباه گرفته و آن را مورد حمله قرار می دهد. این باعث بروز التهاب در حال پیشرفتی می شود که می تواند در دامنه ای از ملایم تا شدید ، گسترده بوده و عملکرد کبد را مختل نماید. این بیماری در زنان ، سه برابر رایج تر از مردان است.
علائم بیماری هپاتیت
اگر در حال زندگی کردن با فرم مزمنی از هپاتیت ، مثل نوع B و C هستید ، تا زمانی که آسیب ، عملکرد کبد را تحت تاثیر قرار ندهد ، علائمی نشان داده نخواهد شد. در عوض ، افرادی که به نوع حاد این بیماری مبتلا هستند ، مدت کوتاهی بعد از ابتلا به یک ویروس هپاتیت ، علائم را بروز می دهند.
علائم رایج نوع عفونی این بیماری ، شامل موارد زیر می باشد:
- خستگی
- علائم شبیه به آنفولانزا
- تیرگی رنگ ادرار
- بی رنگ بودن مدفوع
- درد در ناحیه شکم
- از دست رفتن اشتها
- کاهش وزن بی دلیل
- رنگ زرد در پوست و چشم ها که نشانه ای از بیماری یرقان می باشد.
تشخیص هپاتیت
شناسایی علت این بیماری، به منظور درمان صحیح آن ، امری حیاتی می باشد. پزشکان ، یک سری آزمایش برای تشخیص دقیق مشکل ، تجویز می کنند.
- تست فیزیکی
برای تشخیص تمام شکل های هپاتیت ، پزشک نخست تاریخچه پزشکی شما را بررسی کرده و فاکتورهای خطر شما را کنترل می نماید. در طول آزمایش فیزیکی ، پزشک به آرامی شکم شما را فشار می دهد تا ببیند که آیا دردی احساس می شود یا خیر. وی همچنین تورم کبد و زرد شدن چشم ها یا پوست را نیز بررسی می کند.
- تست عملکرد کبد
در تست های عملکرد کبد ، از نمونه های خون برای تعیین کیفیت عملکرد کبد شما استفاده می شود. نتایج غیر عادی این تست ها ، اولین شاخص بیماری ، خصوصاً در صورت مشاهده علائم دیگر در تست فیزیکی ، می باشد. سطوح بالای آنزیم کبد نیز نشانگر این مطلب است که کبد دچار استرس شده ، آسیب دیده و به درستی کار نمی کند.
- تست های خون
اگر تست های عملکرد کبد ، نتایج غیر عادی را نشان دهد ، پزشک ، تست های خون را برای شناسایی منبع بیماری ، تجویز می کند. این تست ها می تواند از طریق کنترل وجود ویروس های هپاتیت یا آنتی بادی هایی که بدن شما برای مبارزه با آنها تولید کرده است ، می تواند ابتلای شما به نوع عفونی را تائید نماید.
انواع هپاتیت
- هپاتیت نوع A
هپاتیت نوع A ، نتیجه عفونت ناشی از ویروس A (HAV) می باشد. این نوع بیماری ، یک بیماری کوتاه و حاد می باشد.
- هپاتیت نوع B
ویروس هپاتیت نوع B (HBV) عامل ایجاد نوع B است. این بیماری اغلب مزمن و پیشرونده می باشد. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) برآورد کرده است که حدود ۸۲۶۰۰۰ نفر در ایالات متحده و ۲۵۷ میلیون نفر در سراسر دنیا ، با نوع مزمن نوع B زندگی می کنند.
- هپاتیت نوع C
هپاتیت نوع C ، از ویروس نوع C (HCV) منشاء می گیرد. HCV در میان رایج ترین عفونت های ویروسی منتقل شده از راه خون بوده و به عنوان یک بیماری دراز مدت ، محسوب می شود.
- هپاتیت نوع D
این نادرترین نوع هپاتیتی است که به همراه عفونت نوع B اتفاق می افتد. ویروس هپاتیت D (HDV) مثل دیگر گونه ها باعث التهاب کبد می شود.
- هپاتیت E
هپاتیت E ، بیماری منشاء گرفته از آب می باشد که در نتیجه قرار گرفتن در معرض ویروس نوع E (HEV) بروز می کند. هپاتیت E عمدتاً در نواحی که بهداشت در آنها ضعیف است ، اتفاق افتاده و معمولاً از طریق بلعیدن پسماندهای مدفوع که منابع آبی را آلوده کرده است ، اتفاق می افتد.
کدام نوع هپاتیت خطرناک است؟
هپاتیت نوع C بعنوان خطرناک ترین نوع بیماری گزارش شده است. از میان انواع این بیماری شناسایی شده ، هپاتیت B ، شایع ترین نوع این بیماری بوده و هپاتیت C ، خطرناک ترین نوع آن محسوب می شود. این نوع هپاتیت ها ، با تاثیرات خود بر روی کبد ، این اندام حیاتی را در سوخت و ساز بدن و دفع سموم و تولید برخی انواع پروتئین ، نقش مهمی را ایفا می کند ، مختل کرده و باعث بروز مشکلاتی می شود. زندگی بدون کبد ، عملاً ناممکن است.
راه های انتقال هپاتیت
- راه های انتقال هپاتیت نوع A
این ویروس می تواند در نتیجه پایین بودن کیفیت رعایت بهداشت ، تماس با فرد آلوده ، خوردن غذای آلوده ، آشامیدن آب آلوده و از طریق رابطه جنسی دهانی یا مقعدی ، اتفاق بیافتد.
- راه های انتقال هپاتیت نوع B
این ویروس از طریق تماس با افراد حامل ویروس یا بیماران مبتلا به شکل حاد این بیماری ، تماس جنسی از راه دهان ، انتقال از مادر به نوزاد در مرحله پیش از تولد ، و وسایل تیز آلوده که باعث ایجاد برش در سطح پوست شود ، اتفاق می افتد.
- راه های انتقال هپاتیت نوع C
این نوع از راه خون آلوده ، ارتباطات جنسی ، ارتباط با افراد مبتلا به بیماری ، تماس با وسایل آلوده ای که امکان ایجاد بریدگی در پوست را داشته باشند ، قابل انتقال است.
- راه های انتقال هپاتیت نوع D
الگوی انتقال هپاتیت نوع D مانند نوع B بوده و از طریق با افراد حامل ویروس ، تماس در رابطه جنسی از راه دهان ، انتقال از مادر به نوزاد در مرحله پیش از تولد ، و برخورد با وسایل تیز آلوده ایجاد کننده برش در سطح پوست شود ، اتفاق می افتد.
- راه های انتقال هپاتیت نوع E
این نوع بیماری، از راه مدفوع ، رابطه جنسی از راه دهان و تماس با فرد آلوده اتفاق می افتد.
درمان هپاتیت
گزینه های درمان بیماری ، بر اساس نوع هپاتیتی که به آن مبتلا هستید و حاد یا مزمن بودن بیماری ، فرق می کند.
- درمان هپاتیت نوع A
هپاتیت A یک بیماری کوتاه مدت است و نیازی به درمان ندارد. البته ، اگر علائمی باعث بروز مشکلات بیشتر شود ، استراحت ، الزامی خواهد بود. بعلاوه ، در صورت تجربه استفراغ یا اسهال ، پزشک یک برنامه رژیمی را برای حفظ آبرسانی و رسیدن مواد مغذی به بدن ، توصیه می کند.
- درمان هپاتیت نوع B
هیچ برنامه درمان ویژه ای برای نوع B حاد وجود ندارد. البته ، اگر به نوع مزمن B دچار هستید ، به داروهای ضد ویروسی نیاز دارید. این شکل درمان ، پر هزینه بوده و گاهی درمان آن تا چند ماه یا چند سال طول می کشد.
درمان هپاتیت مزمن B نیز به ارزیابی های پزشکی منظم و نظارت برای تعیین این موضوع که آیا ویروس به درمان ، پاسخ داده است یا خیر ، نیاز دارد.
- درمان هپاتیت نوع C
داروهای ضد ویروسی را می توان برای درمان شکل های مزمن و حاد هپاتیت C مورد استفاده قرار داد. معمولاً افرای که نوع C در آنها اتفاق می افتد ، از ترکیبی از درمان های دارویی ضد ویروسی ، استفاده می کنند. این افراد به تست بیشتر برای تعیین بهترین شکل درمان ، نیاز پیدا خواهند کرد.
افرادی که دچار سیروز یا بیماری کبد ناشی از هپاتیت مزمن C می شوند ، داوطلبین پیوند کبد هستند.
- درمان هپاتیت نوع D
سازمان بهداشت جهانی ، اینترفرون پیگله آلفا را بعنوان نوعی درمان نوع D ، معرفی کرده است. البته ، این دارو می تواند عوارض جانبی جدی را بر جای گذارد. در نتیجه ، برای افراد مبتلا به آسیب دیدگی کبد سیروز و افرادی که به بیماری های خود ایمن مبتلا هستند ، توصیه نمی شود.
- درمان هپاتیت نوع E
در حال حاضر هیچ درمان دارویی برای درمان نوع E وجود ندارد. با توجه به اینکه عفونت اغلب حاد است ، به خودی خود ، فروکش می کند.
پزشکان معمولاً به افراد مبتلا به عفونت ، توصیه می کنند که به اندازه کافی استراحت کرده ، مقدار زیادی آب و مایعات نوشیده ، مواد غذایی مغذی میل کرده و از مصرف الکل ، خودداری کنند. البته ، بانوان بارداری که دچار عفونت شده اند ، به نظارا دقیق نیاز دارند.
- درمان هپاتیت خود ایمن
کورتیکواستروئید ها ، مثل پردنیزولون یا بودزوناید ، در مراحل اولیه درمان نوع خود ایمن ، بسیار حائز اهمیت می باشند. این گزینه ها بر روی ۸۰ درصد افراد مبتلا به این مشکل ، اثر بخش هستند.
آزاتیوپرین دارویی است که سیستم ایمنی را سرکوب می کند و می تواند بعنوان بخشی از برنامه درمان ، مورد استفاده قرار گیرد. در برخی افراد ، این دارو به همراه استروئید ها یا بدون آنها مورد استفاده قرار می گیرد.